Belçika'nın Siyasi Görünümü

Belçika Krallığı, 1831 Anayasasıyla üniter devlet yapısıyla kurulmuş olmasına karşın, 1970, 1980, 1988/89, 1993, 2001 ve son olarak 2011 yıllarında gerçekleştirilen anayasal reformlarla daha federal bir yapıya yönelmiştir. Ülkede her biri ayrı yasama organınca denetlenen 6 Hükümet bulunmaktadır (Federal Hükümet, Flaman Bölge Hükümeti, Valonya Hükümeti, Brüksel-Başkent Bölgesi Hükümeti, Fransız Toplumum Hükümeti, Alman Toplumu Hükümeti).

Belçika’nın özgün anayasal yapısına göre, federal hükümetin federe birimler üzerinde yetkisi, federe birimlerin federal hükümet üzerinde denetimi bulunmamaktadır. Federal devletin mevzuatıyla federe birimlerin mevzuatı eşit değerde kabul edilmektedir. Bölge ve toplum parlamentoları hem kendi yapılarını, hem de ilgili bölge ve toplum hükümetinin yapısını belirleme yetkisine sahiptir.

Federal Devletin Yetkileri: Adalet, polis, savunma, dış politika, AB ile ilişkilerin koordinasyonu, AB Ekonomik ve Parasal Birliği, uluslararası ticaret, dış yardımlar, sosyal güvenlik (emeklilik, sosyal yardım, sağlık, sağlık sigortası), vergi ve gelirlerin paylaşımı, bilimsel araştırma, telekomünikasyon ve ulaştırma (demiryolu, havayolu) ve enerji.

Toplumların Yetkileri: Eğitim, kültür, dillerin kullanımı.

Bölgelerin Yetkileri: Tarım, ekonomi politikası, istihdam, yerel yönetimler, bayındırlık (karayolları dahil), bölgesel ulaştırma (otobüs, tramvay), çevre. Özellikle Flaman Hükümeti, kendi yetki alanına giren konularda dış ilişkileri doğrudan yürütmeye önem vermektedir.

Yukarıdakilere ilaveten, 2011 yılında kabul edilen 6. Reform paketi ile Federe birimlere aşağıdaki yeni yetkiler aktarılmıştır:

- Vergi: gelirler üzerinden alınan vergilerin 1/4’ü Bölgeler tarafından toplanacaktır.

- İstihdam: İşsizler için iş bulma ve işsizlik maaşı denetimi yetkisi Bölgelere devredilmiştir.

- Yollar: Otoyollar haricindeki yollardaki hız sınırları ve cezalar Bölgeler tarafından belirlenecektir.

- Sosyal Güvenlik: Yaşlılar (huzurevleri) ve engelliler, aile yardımları, hastanelerin idaresi gibi konular Toplumların yetki alanında olacaktır.

Ülkenin yasama organı, 150 üyeli Temsilciler Meclisi ile 60 üyeli Senato’dan oluşan Federal Parlamentodur.

Belçika’da son genel seçimler 26 Mayıs 2019 tarihinde düzenlenmiştir (aynı tarihte bölge ve Avrupa Parlamentosu seçimleri de yapılmıştır). Federal düzeyde Yeni Flaman İttifakı (N-VA) genel seçimlerden birinci parti olarak çıkmış, bu partiyi Flaman Çıkarları Partisi (VB), Frankofon Sosyalist Parti (PS), Hristiyan Demokratlar (CD&V), Belçika İşçi Partisi (PTB&PVDA), Flaman Liberal Parti (Open VLD) ve Frankofon Liberaller (MR) takip etmiştir.

Uzun süren müzakerelerin ardından, Flaman Liberal Demokrat Partili (Open VLD) Alexander De Croo’nun Başbakanlığında Frankofon ve Flaman sosyalistler (PS ve SP.A), Liberaller (MR ve Open VLD) ve Yeşiller (Groen/Ecolo) ile Flaman Hristiyan Demokratların (CD & V) katılımıyla 1 Ekim 2020 tarihinde Federal çoğunluk Hükümeti kurulmuş; bahsekonu Hükümet 3 Ekim 2020 tarihinde güvenoyu almıştır. Bir sonraki genel seçimler 9 Haziran 2024 tarihinde gerçekleşecektir.