IKBY’nin bir süredir planlamakta olduğu bağımsızlık referandumu hakkındaki görüş ve endişelerimizi Irak Hükümeti ve IKBY ile uluslararası toplumun önde gelen üyeleriyle paylaşmıştık. Bu çerçevede, bağımsızlık konusundaki referandumun IKBY başta olmak üzere Irak’ın çıkarına olmayacağını, bölgede kritik gelişmelerin meydana geldiği mevcut dönemde sözkonusu tasarrufun istikrarsızlığı artıracak olumsuz sonuçlar doğuracağını vurgulamıştık.
Aynı anlayışla, Kerkük Valisinin başlattığı girişimle Kerkük Vilayet Meclisi’nin Kerkük’te resmi dairelerde IKBY bayrağı asılması yönündeki kararının anılan vilayetin statüsüyle ilgili bir oldubitti yaratma amacını taşıdığını düşündüğümüzü ve bu karara karşı olduğumuzu da kayda geçirmiştik.
IKBY liderliğinin bu yöndeki tavsiye ve uyarılarımız hilafına, 25 Eylül 2017 tarihinde bağımsızlık konusunda referandum düzenleyeceği yönünde açıkladığı kararını da yukarıda belirtilen çerçevede değerlendiriyor ve bunun vahim bir hata teşkil edeceğini düşünüyoruz. Irak’ın toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin muhafaza edilmesi Türkiye’nin Irak politikasının temel ilkelerinden biridir. Bu ilke bölgede kalıcı istikrar, barış, güvenlik ve refahın önkoşulları arasındadır.
DEAŞ’la mücadelede önemli mesafe kaydeden ve bu mücadelede yakında başarıya ulaşacağı görülen Irak’ın önündeki en önemli mesele DEAŞ’ın neden olduğu derin insani, siyasi, ekonomik ve sosyal tahribatı gidermek ve her anlamda ülkeyi yeniden inşa ederek, kalıcı istikrarı tesis etmektir. Bunun yolu DEAŞ ile mücadele sırasında ortaya konulan dayanışma anlayışının DEAŞ sonrası dönemde de sürdürülmesi ve ülkenin geleceğini ilgilendiren tüm konuların uluslararası ve anayasal meşruiyet içinde ele alınmasıdır. Ayrıca, Irak halkının içinde bulunduğu bu olağandışı koşullarda, üstelik statüsü tartışmalı bölgeleri de içerecek şekilde yapılacak bir referandumun halkın iradesini yansıtmaktan uzak kalacağı açıktır.
Bu itibarla, Irak’ın bütünlüğüne halel getirmek yerine, bu ülkenin birlik ve beraberliğini kuvvetlendirecek, Irak anayasasında ifadesini bulan yetki ve güç paylaşımına ve ademi merkeziyet ilkesine dayalı yöntemlerin öne çıkarılarak ve Irak’ı oluşturan tüm farklı unsurlar arasında uzlaşı, diyalog ve kapsayıcılık ruhuyla hareket edilmesine ihtiyaç bulunmaktadır.