Suriye konulu yüksek düzeyli toplantıların on üçüncüsü 1-2 Ağustos 2019
tarihlerinde Nur-Sultan’da düzenlenmiştir. Toplantıda, İdlip başta olmak
üzere arazideki gelişmeler ele alınmış ve ihtilafa siyasi çözüm bulunmasına
yönelik çabalar gözden geçirilmiştir.
Taraflar, İdlip’in gerginliği azaltma bölgesi statüsünün muhafazasını ve
bölgenin istikrarlaştırılmasını teminen, 17 Eylül 2018 tarihli Soçi
Mutabakatı’na bağlılıklarını yinelemişlerdir. Çatışmalar nedeniyle artan
sivil kayıplardan duyulan endişeyi ifade etmişler; siviller ile garantör
ülkelerin askeri personelinin güvenliğinin sağlanması için somut adımlar
atılması hususunda mutabık kalmışlardır. Ülkemizce, rejimin terörizmle
mücadele bahanesiyle münhasıran sivilleri ve sivil altyapıyı hedef
almasından duyulan derin kaygı ifade edilmiş; bu saldırılara derhal son
verilmesine dair beklentimiz vurgulanmıştır.
Toplantıda, Anayasa Komitesi’nin oluşturulmasına yönelik ortak çabalar
neticesinde sağlanan kaydadeğer ilerlemeden duyulan memnuniyet dile
getirilmiştir. Taraflar, Komite’nin kuruluşunun en kısa sürede ilan
edilerek, Cenevre’de çalışmalarına başlaması hedefine bağlılıklarını teyid
etmişlerdir. Ülkemizce, Suriye muhalefeti ve Birleşmiş Milletler’le yakın
eşgüdüm içinde, bu yöndeki çabaların desteklenmeye devam edeceği
kaydedilmiştir.
Taraflar, Suriye’nin siyasi birliği ile toprak bütünlüğüne kasteden ve
komşu ülkelerin milli güvenlikleri için tehdit oluşturan ayrılıkçı
gündemleri reddetmişlerdir. Gayrımeşru sözde öz yönetim teşebbüsleri dahil
olmak üzere terörle mücadele bahanesiyle sahada yeni gerçeklikler
yaratılmasına dair girişimlerin kabul edilmezliğini vurgulamışlardır.
Toplantı vesilesiyle, Zorla Alıkonan/Kaçırılan Kişilerin Serbest
Bırakılması, Cenazelerin Takası ve Kayıp Şahısların Akıbetinin Tespitine
İlişkin Çalışma Grubu da biraraya gelmiştir. Toplantıda, Suriye’de muhalif
gruplar ve rejim tarafından gözaltında tutulanların karşılıklı ve eşzamanlı
olarak serbest bırakılmalarına ilişkin olarak Çalışma Grubu bünyesinde
hazırlanacak müteakip projelerde, Çalışma Grubu usul kurallarına riayet
edilmesine yönelik beklentimiz vurgulanmıştır.
Taraflar, komşu ülkeler Irak ve Lübnan’ın, Suriye konulu yüksek düzeyli
toplantılara gözlemci statüsünde ilk defa katılmalarından duydukları
memnuniyeti beyan etmişlerdir.