SAYIN BAKANIMIZ: Değerli basın mensupları. Bugün, hepinizin bildiği gibi Japonya Dışişleri Bakanı Katsuya Okada’yı Bakanlığımızda ağırlıyoruz. Bu yıl Türkiye-Japonya ilişkileri bağlamında birçok etkinliğin gerçekleşeceği bir yıl olacak. Nitekim Ertuğrul gemisi faciasının 120. yılını anıyoruz. Ayrıca, yine bu yıldönümü vesilesiyle, Türkiye’de Japonya Yılı etkinliklerine şahit olacağız. Bildiğiniz gibi geçen sene Sayın Cumhurbaşkanımız Japonya’yı ziyaret ettiler. Biz de bu sene, Sayın Cumhurbaşkanımızın geçen seneki davetini yineleyerek, mümkünse bu yıl içinde üst düzey Japon misafirlerimizi ağırlamak istiyoruz. Majestelerini tekrar Türkiye’ye davet ettik. Sayın dostum Okada beni de Japonya’ya davet ettiler en kısa zamanda bu davetlerine icabet edeceğim.

Biz bugün ikili ilişkiler ve diğer konularda önemli kararlar aldık. İkili ilişkilerde siyasi istişarelerimizi daha düzenli bir hale getirmek istiyoruz. Her yıl yapılacak karşılıklı Dışişleri Bakanları ziyareti dışında, Bakanlıklarımız arasında bir ortak çalışma gurubu kuracağız. Bu ortak çalışma grubu hem ikili ilişkilerimizi hem değişik bölgelerdeki ortak stratejik çalışmalarımızı ele alacak. Türk-Japon İş Konseyi’ni en kısa zamanda tekrar toplayacağız ve Türk ve Japon şirketleri arasında, hem Türkiye’de ve Japonya’da hem de üçüncü ülkelerde yapılacak ortak çalışmalar konusunda gelişmeler kaydedeceğiz.

Öte yandan, değerli dostum Sayın Okada ile Asya’da ortak stratejik çalışmalar konusunu ele aldık. Türkiye ve Japonya, Asya’nın doğusunda ve batısında istikrarın, refahın, güvenliğin sembolü olan iki ülkedir. Bu çerçevede, başta İran’ın nükleer programı, Afganistan gibi konular olmak üzere, ayrıca Ortadoğu bölgesi ile ilgili, Irak ve Ortadoğu barış süreciyle ilgili konuları kapsamlı şekilde ele aldık. Nükleer yayılma konusunda birlikte neler yapabileceğimizi gözden geçirdik. Bildiğiniz gibi uluslararası Atom enerjisi kurumunun başına Sayın Amano, bir Japon Direktör göreve geldi. Japonya’yla işbirliğini orada da yakından sürdüreceğiz. Öte yandan Ortadoğu Barış Süreci ve Ortadoğu bölgesinde yine ekonomik kalkınma bağlamında yapılacakları da gözden geçirdik. Ayrıca, Afganistan’da birlikte çalışmaya karar verdik. Biz kısa bir süre önce Japon Hükümeti tarafından açıklanan Afgan stratejisini destekliyoruz ve çok doğru bir perspektife oturduğunu düşünüyoruz. Afganistan’ın istikrara kavuşması ve ekonomik kalkınması için birlikte çaba göstereceğiz. Ayrıca Kıbrıs konusundaki son gelişmeleri kendisine aktarma imkanı buldum. Çünkü BM Güvenlik Konseyi Üyesi olarak Japonya, bu konuda da çok pozitif katkı yapabilecek bir ülkedir. Ben de kendilerinden Doğu Asya’daki son gelişmeler ve Doğu Asya’da süregiden görüşmeler konusunda detaylı bilgi almaktan çok memnun oldum ve çok istifade ettim.

İklim değişikliği, nükleer ve kimyasal silahlar, kültürel ilişkiler gibi küresel konuları da ele aldık. G-20 ve BM Güvenlik Konseyi üyesi olarak iki ülkenin küresel sorunlara da ortak bir perspektiften baktığını görmekten büyük bir mutluluk duyuyoruz. Biz Japonya’nın Medeniyetler İttifakı projesine de sağladığı destek dolayısıyla kendilerine teşekkür ediyoruz ve bundan sonra da Japonya’nın bu konuda çok ciddi katkılar yapacağına inanıyoruz.

Ben tekrar değerli dostuma, meslektaşıma hoş geldiniz diyorum. Türkiye, bütün Japonlar gibi, değerli dostumun da kendi öz evidir, her zaman bekliyoruz.

KONUK BAKAN : Sayın Bakan çok teşekkür ediyorum. Ben de kısa bir konuşma yapmak istiyorum. 2010 Türkiye-Japon Yılı etkinliğinin açılışında Japonya’nın Dışişleri Bakanı olarak Türkiye’yi ziyaret etmekten mutluluk duyuyorum. Türkiye ile Japonya arasında 120 yıldır devam eden tarihi bir dostluk ilişkisidir. Ayrıca, Avrupa, Asya ve Ortadoğu’nun kesiştiği stratejik noktada yer alan Türkiye’nin, bölgenin barışı ve istikrarı için büyük ölçüde katkıda bulunduğunu düşünüyorum. Ayrıca, Sayın Bakan’ın da değindiği gibi Japonya ve Türkiye, BM Güvenlik Konseyi ve G-20’nin üyesi olarak, dünyanın barışı ve refahı için gittikçe önemli rol ve sorumluluk üstlenmektedir.

Ben bugün Sayın Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’e nezaket ziyaretinde bulundum ve Sayın Dışişleri Bakanı ile görüştüm. Uluslararası toplumda önemli bir rol oynayan Japonya ile Türkiye arasında, Ortadoğu’da barış ve istikrar başta olmak üzere, uluslararası toplumun karşılaştığı sorunlar üzerinde siyasi diyalogunun güçlenmesi konusunda işbirliği yapmayı teyit ettik.

Bugünkü görüşmede İran, Ortadoğu Barış Süreci, Afganistan, Doğu Asya Birliği ve Kuzey Kore’yi içeren geniş bir alanda fikir alışverişinde bulunduk. Ayrıca, nükleer silahların yayılması konusu gibi küresel konuların üzerinde de durmuş olmaktan mutluluk duyuyorum. Japonya ve Türkiye’nin bu konular üzerinde sıkı işbirliği içinde çözüme yönelik çaba harcamasının son derece önemli olduğunu düşünüyorum. Sayın Davutoğlu ile bundan sonra daha sık müzakerelerde bulunmak istediğimi dile getirdim ve Sayın Dışişleri Bakanını, iki taraf için de uygun bir zamanda Japonya’ya davet ettim.

Bugün ben İstanbul’da Boğaz Tüp Geçit (Marmaray) projesinin şantiyesine ziyarette bulundum. Türkiye ile Japonya arasındaki ilişkileri simgeleyen bu önemli projeyi iyi değerlendirerek, iki ülkenin özellikle ekonomi alandaki ilişkilerini daha da geliştirmek istiyorum ve bunu vurguluyorum.

Bundan sonra “Japonya Yılı” etkinliğinin açılış töreni düzenlenecektir. Burada Sayın Davutoğlu’yla birlikte “Japonya Yılı” etkinliğinin açılışını ilan etmek istiyorum. “Japonya Yılı” etkinliği sadece Japonya devleti tarafından değil, özel sektörle birlikte yürütülen ikili ilişkilerin en büyük ve önemli etkinliklerindendir. Etkinlikle birlikte iki halkın dostluk bağının daha da derinleşmesini ve iki ülke arasındaki ilişkilerin daha da pekiştirilmesini umuyorum.

SAYIN BAKANIMIZ : Ben sorulara geçmeden iki konuda teşekkürlerimi ifade etmek istiyorum Sayın Bakana. Birincisi Japonya Yılı etkinliklerini birlikte açma imkanını, şerefini verdikleri için. Bunu burada ilan ediyoruz tekrar. İkincisi de, bugün bizim Büyükelçiler Konferansımıza bizzat katılıp hitap edecekleri için. Şimdi sorulara geçelim.

SORU : Önce Sayın Davutoğlu için bir soru. Afganistan ile, Japonya’nın açıkladığı beş milyarlık yardım paketi ile ilgili. Japonya Afganistan’ın yeniden yapılandırılmasına ilişkin yardım yapıyor. Bir de Taliban militanlarının yeniden topluma kazandırılması gibi konulara ağırlık veriyor. Acaba, bu konuda Türkiye ile Japonya arasında nasıl bir işbirliği imkanı olabilir?

SAYIN BAKANIMIZ : Türkiye ile Japonya arasında Afganistan’a yardım, katkı konusunda çok büyük bir işbirliği potansiyeli mevcut. Biz güvenlik alanında, mesela polisin ortak eğitimi konusunda birlikte çalışabileceğimizi düşünüyoruz ve bu konuda mutabakatımız var. Ekonomik alanda, Türkiye’nin kuruluşu olan TİKA ve bizim PRT’lerimiz, Afganistan’ın 27 değişik bölgesinde faaliyet gösteriyorlar. Japonya ile birlikte ekonomik kalkınma bağlamında önemli projeleri birlikte gerçekleştirebiliriz.

İkinci olarak, sizin vurguladığınız husus, Taliban unsurları da dahil olmak üzere ulusal uzlaşı faaliyetleri. Yani rehabilitasyon ve uzlaşı faaliyeti. Biz Türkiye olarak Afganistan’daki bütün etnik ve mezhebi guruplarla çok yakın tarihi dostluk bağlarına sahibiz. Bu konuda kapsamlı bir ulusal uzlaşı yapılması gerektiğini düşünüyoruz. Japonya’nın bu konudaki perspektifini, yaklaşımını da benimsiyoruz, kabul ediyoruz. Dolayısıyla, Afganistan’da hem güvenlik alanında, hem de güvenlik dışı alanlarda Türkiye ile Japonya arasında çok geniş bir işbirliği imkanı var. Bugün bunu birlikte teyit etmekten çok mutlu olduk ve birlikte çalışmaya devam edeceğiz.

İKİNCİ SORU : Japon Hükümeti’nin Türkiye’yle Afganistan’a ilişkin olarak ortaklaşa neler yapılabileceğini sormak istiyorum.

KONUK BAKAN : Japon Hükümeti şimdiye kadar yaklaşık toplam iki milyar Dolar’lık destek vermiştir. Bunlar örneğin tarım sektörünün rehabilitasyonu, öğretmenlerin yetiştirilmesi, sağlık sektörü ve ayrıca kardeş şehirlerin yeniden yapılandırılması alanlarındadır. Ayrıca, Afganistan’daki polis memurların maaşlarının %50’si Japon Hükümeti tarafından desteklenmiştir. Son olarak, Afganistan’a destek paketi kapsamında önümüzdeki beş yılda azami 5 milyar Dolar’lık destek paketini açıkladık. Yeni destek paketinde, eski Taliban üyelerinin topluma yeniden kazandırılması ve güvenliğinin iyileştirilmesi gibi projeler de yer almaktadır. Afganistan’ın güvenliğinin halen son derece hassas bir durumda olduğunu düşünüyorum. Aynı zamanda ekonomik desteklerin etkili bir şekilde hayata geçirilip geçirilemeyeceği de tartışma konusudur. Beş milyar Dolar’lık desteği verirken, coğrafi ve tarihi olarak Afganistan’la yakın ilişkileri bulunan Türkiye ile işbirliği yapmanın uygun olduğunu düşünüyorum. Bu düşünceyle Sayın Dışişleri Bakanıyla görüşme yaptık. Bundan sonraki detaylı aktiviteler ise bundan sonraki görüşmelerde kararlaştırılacaktır.

SORU : Sayın Davutoğlu, Ruhban okulunun açılması için Batı Trakya’daki Türklerin durumu ön koşul mu? Bu şekilde bazı değerlendirmeler vardı. Çalışmalar ne aşamada birinci sorum bu…

SAYIN BAKANIMIZIN CEVABI : Tek soru hakkınız vardı. Onu, Türk-Japon ilişkilerine ayıralım. Başka vesileyle diğer sorulara cevap veririz. Eğer Türk-Japon ilişkileri ve bugünkü gündemle ilgiliyse alalım.

SORU : Efendim, konuk Bakan’ın sizden İran’la ilgili bir beklentisi oldu mu? Özellikle İran’ın nükleer sorununun çözülmesiyle ilgili olarak.

KONUK BAKANIN CEVABI : Ben İran’ın nükleer silah meselesinin bir şekilde çözülmesi gerektiğini düşünüyorum. İran ile AB arasında biraz güvensizlik mevcuttur. Ama bunların diplomatik yolla, görüşmeler yoluyla çözülebileceğini düşünüyorum. Japonya ile İran arasındaki diyalogu sürdürüyoruz. Aynı zamanda Türkiye’nin de İran’la olan coğrafi ve tarihi yakınlığıyla, gereken işleri sürdürdüğünü düşünüyorum. Japonya ve Türkiye olarak, İran’ın nükleer silahlara sahip olmaması gerektiği kanısında mutabakata vardık. Bunun için Japonya ve Türkiye’nin işbirliği içinde olup bu sorunu çözmesi gerektiğini düşünüyorum.

Çok teşekkürler.