Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin aldığı ilk kararlardan biri Kabil’de temsilcilik açmak olmuş; bu çerçevede, Afgan asıllı bir Türk subayı olan Abdurrahman Samadan, Kabil’e temsilci olarak atanmış ve iki ülke arasında diplomatik ilişkiler 1921 tarihli Türkiye-Afganistan İttifak Muahedenamesiyle tesis edilmiştir. Büyükelçiliğimiz Kabil’de açılan ilk diplomatik misyon niteliğini taşımaktadır. Afganistan, TBMM’yi tanıyan ikinci ülke olmuştur. Kabil Büyükelçiliğimizin kurulu olduğu 45.065 m² genişliğindeki arazi, dönemin Kralı Emanullah Han tarafından armağan edilmiştir (Büyükelçiliğin tapusu Türkiye Cumhuriyeti adına 25 Kasım 1945’de düzenlenmiştir).

Türkiye, 1920-1960 yılları arasındaki dönemde Afganistan'ın modernleşme çabalarını desteklemiş ve bu ülkedeki idari, askeri, kültür, eğitim ve sağlık gibi temel devlet kurumlarının gelişmesinde önemli rol oynamıştır. 1932-1960 döneminde 212 öğretmen, hekim, subay ve diğer uzmanlarımız Afganistan’a gönderilmiştir. Yakın dostluk ve işbirliği ilişkileri, Afganistan'ın Sovyetler Birliği’nin etkisi altına girmesine kadar devam etmiştir. Sovyet işgalinin 1989 yılında sona ermesinin ardından Türkiye, Afganistan'daki gelişmeleri yakından izlemeyi sürdürmüş; gerek dış aktörler gerek ülkedeki tüm gruplarla temas ederek, Afganistan'a istikrar ve barış getirilmesine katkıda bulunmaya çalışmıştır. Türkiye bugün de Afganistan’ın güvenlik, kalkınma ve kapasite inşasındaki çabalarını aktif olarak desteklemektedir.

Türkiye’nin Afganistan politikasında dört unsur ön plandadır. Bunlar, Afganistan’ın birlik ve bütünlüğünün korunması, güvenlik ve istikrarının sağlanması, ülkede halk desteğini ve katılımı ön planda tutan geniş tabanlı siyasi yapının güçlenmesi ve Afganistan’ın terörden ve aşırı akımlardan arındırılarak, halkın huzur ve refaha kavuşturulmasıdır. Bu hedefler doğrultusunda Türkiye, gerek ikili düzeyde gerek uluslararası teşkilatların gayretlerini desteklemek suretiyle Afganistan’a kapsamlı katkılarda bulunmaktadır. Keza Afganistan’ın komşularıyla ilişkilerinin gelişmesi, ülkemizin Afganistan’a yaklaşımının başat unsurlarından birini teşkil etmektedir.

Bu amaçla 2007 yılında Türkiye-Afganistan-Pakistan Üçlü Zirve Süreci ve 2011 yılında da Asya’nın Kalbi-İstanbul Süreci başlatılmıştır. Ülkemizin 2004 yılından 2021 yılına değin Afganistan’da yürüttüğü yaklaşık 1,1 milyar Dolar değerindeki kalkınma programı, Türkiye’nin bugüne kadar bir ülkeye yönelik gerçekleştirdiği en büyük dış yardım programları arasındadır.

Üst düzeyli ziyaretler bağlamında, Afganistan eski Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin daveti üzerine Sayın Cumhurbaşkanımız, 18 Ekim 2014 tarihinde Afganistan'a resmi bir ziyaret gerçekleştirmişlerdir. Sözkonusu ziyaret 46 yıl aradan sonra Türkiye'den Afganistan'a Cumhurbaşkanı düzeyinde gerçekleştirilen ilk ziyaret olmuştur. Ziyaret vesilesiyle iki ülke arasında Stratejik Ortaklık ve Dostluk Anlaşması imzalanmıştır. Afganistan eski Cumhurbaşkanı Eşref Gani, Sayın Cumhurbaşkanımızın davetlisi olarak, 23-24 Aralık 2015 tarihlerinde ülkemize resmi bir ziyarette bulunmuştur.

Taliban’ın ABD ve NATO’nun Afganistan’dan çekilme süreciyle ivme kazanan sahada ilerleyişi, 15 Ağustos 2021 tarihinde ülke genelinde hakimiyetini kurması ve başkent Kabil’i ele geçirmesiyle sonuçlanmıştır. Ülkemiz, uluslararası toplumla birlikte, Afganistan’daki yeni yönetimle dengeli ve pratik angajman politikası izlemektedir. Taliban yönetimi, Ocak 2024 itibarıyla herhangi bir ülke tarafından resmen tanınmış değildir.

Kabil Büyükelçiliğimiz ile Mezar-ı Şerif ve Herat Başkonsolosluklarımız, Taliban’la angajman süreçlerine, insani yardımlarımızın devamına ve Maarif Vakfı’nın 45 okulunun faaliyetlerine önemli katkı sağlamaktadır.

Ülkemiz, Afganistan’daki insani krizin hafifletilmesi için gerek ikili gerek de BM ve diğer uluslararası kuruluşlar nezdindeki çabalarını sürdürmekte ve insani yardımlarına devam etmektedir. BM'nin Afganistan Özel Emanet Fonuna (eğitim ve sağlık sektörlerini desteklemek üzere) Aralık 2021’de üç milyon Dolar katkıda bulunulmuştur.

AFAD, TİKA, Kızılay gibi kurumlarımız ile çeşitli STK’larımız da insani yardımlar konusunda sahadaki faaliyetlerine güçlü bir şekilde devam etmektedir. Türk Kızılay, 2018’de Afganistan Delegasyonunu kurarak ülkedeki faaliyetlerine devam etmektedir. Türk Kızılay’ın Afganistan’da 1995–2023 yılları arasında yürüttüğü insani ve yardım faaliyetleri toplam 18,1 milyon Dolardır. AFAD eşgüdümünde STK’larla beraber hazırlanan, toplamda 8.200 tondan fazla insani yardım malzemesi taşıyan ve 19 sefer yapan sekiz “İyilik Treni” Afganistan’a gönderilmiştir.