Siyasi İlişkiler
Türkiye ile Avustralya arasında diplomatik ilişkiler 1967 yılında
kurulmuştur. Kanberra Büyükelçiliğimiz 1967 yılında, Ankara'daki Avustralya
Büyükelçiliği ise 1968 yılında faaliyete geçmiştir.
Avustralya’da Kanberra Büyükelçiliğimizin yanısıra Melburn ve Sidney
Başkonsolosluklarımız ile Brisbane Fahri Konsolosluğumuz faaliyet
göstermektedir. Avustralya’nın Ankara Büyükelçiliğinin yanı sıra İstanbul’da
Başkonsolosluğu ve Çanakkale’de Konsolosluğu bulunmaktadır.
Türkiye-Avustralya ilişkilerinin tarihinde Türk askerleri ile Birleşik
Krallık Ordusu içindeki Avustralya ve Yeni Zelanda (Anzak) askerlerini karşı
karşıya getiren Çanakkale Savaşları önemli yer tutmaktadır. Her yıl 24-25
Nisan tarihlerinde gerçekleştirilen Çanakkale Kara Savaşlarının Yıldönümü
Anma Törenlerine (Anzak Günü) Avustralya’dan geniş bir katılımda
bulunulmaktadır. Çanakkale Savaşlarının 100. yılı vesilesiyle 2015 yılı
karşılıklı kültür yılı ilan edilmiş ve her iki ülkede çeşitli etkinlikler
düzenlenmiştir Son olarak, 25 Nisan 2025 tarihinde Gelibolu’da düzenlenen
Anzak Günü Şafak Ayini’ne Avustralya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı
Richard Marles katılmıştır.
Sayın Cumhurbaşkanımızın evsahipliklerinde 23-25 Nisan 2015 tarihlerinde
İstanbul ve Çanakkale’de gerçekleştirilen Çanakkale Savaşları’nın 100.
Yıldönümü Anma Etkinliklerine katılmak üzere dönemin Avustralya Başbakanı
Tony Abbott ülkemizi ziyaret etmiştir. Dönemin Avustralya Başbakanı Malcolm
Turnbull, 15-16 Kasım 2015 tarihlerinde Antalya’da düzenlenen G20 Zirvesi
vesilesiyle ülkemizi ziyaret etmiş ve Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından
kabul edilmiştir.
Dönemin Avustralya Genel Valisi Sir Peter Cosgrove, Avustralya ve Yeni
Zelanda’nın ev sahipliklerinde Gelibolu’da düzenlenen Anzak anma törenleri
münasebetiyle 3-9 Ağustos 2015 tarihleri arasında ülkemize bir resmi ziyaret
gerçekleştirmiş, ziyaret kapsamında Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından kabul
edilmiştir.
Dönemin Avustralya Dışişleri Bakanı Julie Bishop, 2017 yılında Anzak Günü
törenleri çerçevesinde ülkemizi ziyaret etmiştir.
Cumhurbaşkanı düzeyinde Avustralya’ya yapılan tek ziyareti sekizinci
Cumhurbaşkanımız merhum Turgut Özal 1991 yılında gerçekleştirmiştir.
Ülkemizden 1994 yılında Dışişleri Bakanı düzeyinde, 2005 yılında ise
Başbakan düzeyinde Avustralya’ya ziyaret gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Sayın
TBMM Başkanımız MIKTA Parlamento Başkanları İstişare Toplantısı çerçevesinde
2016 yılında Avustralya’yı ziyaret etmiştir. Türkiye ile Avustralya
arasındaki parlamentolararası temaslar MIKTA ve G20 başta olmak üzere
çoğunlukla uluslararası teşkilatlar ve toplantılar nezdinde
gerçekleşmektedir.
İki ülke arasında BM, G20, MIKTA (Meksika, Endonezya, Kore Cumhuriyeti,
Türkiye, Avustralya) gibi çok taraflı platformlarda da verimli bir işbirliği
mevcuttur.
Avustralya’da yaşayan Türk toplumu iki ülke arasında önemli bir dostluk
köprüsü oluşturmaktadır. Çanakkale Savaşları ve Avustralya'daki yaklaşık 150
bin civarındaki Türk toplumunun varlığına dayanan ikili ilişkilerimizin
geliştirilmesi yönünde karşılıklı çaba gösterilmektedir.
Avustralya Ulusal Üniversitesi’nde (ANU) yer alan Arap ve İslam Çalışmaları
Merkezi bünyesinde 1994 yılında Türk Programı kurulmuştur. Program 2013-2014
akademik yılında faaliyetlerine ara vermiş, 2015 yılında tekrar öğrenci
kabul etmeye başlamıştır.
Çanakkale 18 Mart Üniversitesinde Nisan 2009’da dönemin Avustralya
Dışişleri Bakanı Stephen Smith’in katılımıyla Türk-Avustralya Kültür Merkezi
açılmıştır. Avustralya Uluslararası Maarif Okulları 2019 yılında faaliyete
geçmiştir.
İkili Ticari ve Ekonomik İlişkiler:
Avustralya ile ikili ticaretimize ilişkin istatistiki veriler (Kaynak: TÜİK
– “bin (000)” ABD Doları-)
YILLAR (milyon USD)
|
İHRACAT
|
İTHALAT
|
HACİM
|
DENGE
|
2020
|
726.850
|
406.698
|
1.133.548
|
320.153
|
2021
|
973.996
|
1.123.183
|
2.096.179
|
-152.187
|
2022
|
965.659
|
1.639.551
|
2.605.210
|
-673.892
|
2023
|
944.264
|
1.168.778
|
2,113,042
|
-224.514
|
Başlıca İhraç Ürünlerimiz: Türkiye’nin Avustralya’ya 2023
yılı ihracatının yarıdan fazlasını demir-çelikten eşya oluşturmuş, anılan
kalemi fındık dahil kuru meyveler, inşaat malzemeleri, ticari taşıtlar,
mücevherat, giyim eşyası, elektrikli ve elektriksiz ev eşyası, halılar ve
yer kaplamaları ve demir, çelik, alüminyum inşaat ürünleri takip etmiştir.
Başlıca İthal Ürünlerimiz: Türkiye’nin Avustralya’dan 2023
yılı ithalatında en önemli kalemi taş kömürü oluşturmuş, anılan ürünü
pamuk, sebze, meyve, çinko alaşımları ve ilk mamulleri, altın, deri, kösele
ve kırpıntıları, telefon ile hububat işleme makinaları izlemiştir.
Avustralya ile ikili ticaret hacmimizde kovid salgını nedeniyle yaşanan
düşüş 2021 yılı itibarıyla telafi edilmiş ve ticaret hacmimizin büyüklüğü
salgın öncesi döneme erişmiştir. Ekonomilerinin yapısı ve ana ihracat
kalemleri itibarıyla Türkiye ve Avustralya ekonomileri birbirlerini
tamamlayıcı görünüm arzetmektedir.
Türkiye-Avustralya Karma Ekonomik Komisyonu’nun (KEK) son toplantısı 23
Şubat 2009 tarihinde Kanberra’da gerçekleştirilmiştir.
Avustralya Endüstri Grubu (AIG) ve DEİK işbirliğinde 21 Şubat 2014
tarihinde düzenlenen "Avustralya-Türkiye Yuvarlak Masa İş Toplantısı"
vesilesiyle iki ülke arasında İş Konseyi kurulmuştur. İş Konseyi’nin Türk
Eşbaşkanı Steven Young (Dalgakıran Makine), Avustralya tarafında Eş Başkanı
Louise McGrath’tir (Australian Industries Group).
Türkiye ve Avustralya arasında Yatırımların Teşviki ve Korunması Anlaşması
ve Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması bulunmaktadır.
Avustralya Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre ise ülkemiz iş
insanlarının Avustralya’ya yapmış oldukları yatırım 27 milyon AUD (Yaklaşık
19,5 milyon ABD Doları) seviyesindedir.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın verilerine göre ülkemizdeki Avustralya
yatırımları 708 milyon ABD Doları (260 firma) düzeyindedir.Avustralya’da
yerleşik, büyük çoğunluğu Avustralya-Türkiye çifte vatandaşlığını haiz
Türklerin gıda, inşaat, tekstil, iletişim teknolojisi, toptan ve perakende
ticaret, boyacılık, iletişim hizmetleri, restoran işletmeciliği, otomobil
tamiri ve taksicilik gibi alanlarda yatırımları bulunmaktadır. Türklere ait,
küçük ve orta ölçekli yaklaşık 4.000 işletme olduğu tahmin edilmektedir.
Avustralya'dan Türkiye'ye gelen turist sayısı: 192.770
(2023), 118.847 (2022), 15.674 (2021), 15.109 (2020) 120 bin (2019), 92 bin
(2018)
Türkiye'den Avustralya'ya giden turist sayısı: 7.530
(2023), 8.720 (2022), 290 (2021), 3.620 (2020), 10.740 (2019).