Türkiye - Avustralya İlişkileri

Siyasi İlişkiler

Türkiye ile Avustralya arasında diplomatik ilişkiler 1967 yılında kurulmuştur. Kanberra Büyükelçiliğimiz 1967 yılında, Ankara'daki Avustralya Büyükelçiliği ise 1968 yılında faaliyete geçmiştir.

Avustralya’da Kanberra Büyükelçiliğimizin yanısıra Melburn ve Sidney Başkonsolosluklarımız ile Brisbane Fahri Konsolosluğumuz faaliyet göstermektedir. Avustralya’nın Ankara Büyükelçiliğinin yanı sıra İstanbul’da Başkonsolosluğu ve Çanakkale’de Konsolosluğu bulunmaktadır.

Türkiye-Avustralya ilişkilerinin tarihinde Türk askerleri ile Birleşik Krallık Ordusu içindeki Avustralya ve Yeni Zelanda (Anzak) askerlerini karşı karşıya getiren Çanakkale Savaşları önemli yer tutmaktadır. Her yıl 24-25 Nisan tarihlerinde gerçekleştirilen Çanakkale Kara Savaşlarının Yıldönümü Anma Törenlerine (Anzak Günü) Avustralya’dan geniş bir katılımda bulunulmaktadır. Çanakkale Savaşlarının 100. yılı vesilesiyle 2015 yılı karşılıklı kültür yılı ilan edilmiş ve her iki ülkede çeşitli etkinlikler düzenlenmiştir Son olarak, 25 Nisan 2025 tarihinde Gelibolu’da düzenlenen Anzak Günü Şafak Ayini’ne Avustralya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Richard Marles katılmıştır.

Sayın Cumhurbaşkanımızın evsahipliklerinde 23-25 Nisan 2015 tarihlerinde İstanbul ve Çanakkale’de gerçekleştirilen Çanakkale Savaşları’nın 100. Yıldönümü Anma Etkinliklerine katılmak üzere dönemin Avustralya Başbakanı Tony Abbott ülkemizi ziyaret etmiştir. Dönemin Avustralya Başbakanı Malcolm Turnbull, 15-16 Kasım 2015 tarihlerinde Antalya’da düzenlenen G20 Zirvesi vesilesiyle ülkemizi ziyaret etmiş ve Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından kabul edilmiştir.

Dönemin Avustralya Genel Valisi Sir Peter Cosgrove, Avustralya ve Yeni Zelanda’nın ev sahipliklerinde Gelibolu’da düzenlenen Anzak anma törenleri münasebetiyle 3-9 Ağustos 2015 tarihleri arasında ülkemize bir resmi ziyaret gerçekleştirmiş, ziyaret kapsamında Sayın Cumhurbaşkanımız tarafından kabul edilmiştir.

Dönemin Avustralya Dışişleri Bakanı Julie Bishop, 2017 yılında Anzak Günü törenleri çerçevesinde ülkemizi ziyaret etmiştir.

Cumhurbaşkanı düzeyinde Avustralya’ya yapılan tek ziyareti sekizinci Cumhurbaşkanımız merhum Turgut Özal 1991 yılında gerçekleştirmiştir.

Ülkemizden 1994 yılında Dışişleri Bakanı düzeyinde, 2005 yılında ise Başbakan düzeyinde Avustralya’ya ziyaret gerçekleştirilmiştir. Ayrıca Sayın TBMM Başkanımız MIKTA Parlamento Başkanları İstişare Toplantısı çerçevesinde 2016 yılında Avustralya’yı ziyaret etmiştir. Türkiye ile Avustralya arasındaki parlamentolararası temaslar MIKTA ve G20 başta olmak üzere çoğunlukla uluslararası teşkilatlar ve toplantılar nezdinde gerçekleşmektedir.

İki ülke arasında BM, G20, MIKTA (Meksika, Endonezya, Kore Cumhuriyeti, Türkiye, Avustralya) gibi çok taraflı platformlarda da verimli bir işbirliği mevcuttur.

Avustralya’da yaşayan Türk toplumu iki ülke arasında önemli bir dostluk köprüsü oluşturmaktadır. Çanakkale Savaşları ve Avustralya'daki yaklaşık 150 bin civarındaki Türk toplumunun varlığına dayanan ikili ilişkilerimizin geliştirilmesi yönünde karşılıklı çaba gösterilmektedir.

Avustralya Ulusal Üniversitesi’nde (ANU) yer alan Arap ve İslam Çalışmaları Merkezi bünyesinde 1994 yılında Türk Programı kurulmuştur. Program 2013-2014 akademik yılında faaliyetlerine ara vermiş, 2015 yılında tekrar öğrenci kabul etmeye başlamıştır.

Çanakkale 18 Mart Üniversitesinde Nisan 2009’da dönemin Avustralya Dışişleri Bakanı Stephen Smith’in katılımıyla Türk-Avustralya Kültür Merkezi açılmıştır. Avustralya Uluslararası Maarif Okulları 2019 yılında faaliyete geçmiştir.

İkili Ticari ve Ekonomik İlişkiler:

Avustralya ile ikili ticaretimize ilişkin istatistiki veriler (Kaynak: TÜİK – “bin (000)” ABD Doları-)

YILLAR (milyon USD)

İHRACAT

İTHALAT

HACİM

DENGE

2020

726.850

406.698

1.133.548

320.153

2021

973.996

1.123.183

2.096.179

-152.187

2022

965.659

1.639.551

2.605.210

-673.892

2023

944.264

1.168.778

2,113,042

-224.514

Başlıca İhraç Ürünlerimiz: Türkiye’nin Avustralya’ya 2023 yılı ihracatının yarıdan fazlasını demir-çelikten eşya oluşturmuş, anılan kalemi fındık dahil kuru meyveler, inşaat malzemeleri, ticari taşıtlar, mücevherat, giyim eşyası, elektrikli ve elektriksiz ev eşyası, halılar ve yer kaplamaları ve demir, çelik, alüminyum inşaat ürünleri takip etmiştir.

Başlıca İthal Ürünlerimiz: Türkiye’nin Avustralya’dan 2023 yılı ithalatında en önemli kalemi taş kömürü oluşturmuş, anılan ürünü pamuk, sebze, meyve, çinko alaşımları ve ilk mamulleri, altın, deri, kösele ve kırpıntıları, telefon ile hububat işleme makinaları izlemiştir. Avustralya ile ikili ticaret hacmimizde kovid salgını nedeniyle yaşanan düşüş 2021 yılı itibarıyla telafi edilmiş ve ticaret hacmimizin büyüklüğü salgın öncesi döneme erişmiştir. Ekonomilerinin yapısı ve ana ihracat kalemleri itibarıyla Türkiye ve Avustralya ekonomileri birbirlerini tamamlayıcı görünüm arzetmektedir.

Türkiye-Avustralya Karma Ekonomik Komisyonu’nun (KEK) son toplantısı 23 Şubat 2009 tarihinde Kanberra’da gerçekleştirilmiştir.

Avustralya Endüstri Grubu (AIG) ve DEİK işbirliğinde 21 Şubat 2014 tarihinde düzenlenen "Avustralya-Türkiye Yuvarlak Masa İş Toplantısı" vesilesiyle iki ülke arasında İş Konseyi kurulmuştur. İş Konseyi’nin Türk Eşbaşkanı Steven Young (Dalgakıran Makine), Avustralya tarafında Eş Başkanı Louise McGrath’tir (Australian Industries Group).

Türkiye ve Avustralya arasında Yatırımların Teşviki ve Korunması Anlaşması ve Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması bulunmaktadır.

Avustralya Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı verilerine göre ise ülkemiz iş insanlarının Avustralya’ya yapmış oldukları yatırım 27 milyon AUD (Yaklaşık 19,5 milyon ABD Doları) seviyesindedir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın verilerine göre ülkemizdeki Avustralya yatırımları 708 milyon ABD Doları (260 firma) düzeyindedir.Avustralya’da yerleşik, büyük çoğunluğu Avustralya-Türkiye çifte vatandaşlığını haiz Türklerin gıda, inşaat, tekstil, iletişim teknolojisi, toptan ve perakende ticaret, boyacılık, iletişim hizmetleri, restoran işletmeciliği, otomobil tamiri ve taksicilik gibi alanlarda yatırımları bulunmaktadır. Türklere ait, küçük ve orta ölçekli yaklaşık 4.000 işletme olduğu tahmin edilmektedir.

Avustralya'dan Türkiye'ye gelen turist sayısı: 192.770 (2023), 118.847 (2022), 15.674 (2021), 15.109 (2020) 120 bin (2019), 92 bin (2018)

Türkiye'den Avustralya'ya giden turist sayısı: 7.530 (2023), 8.720 (2022), 290 (2021), 3.620 (2020), 10.740 (2019).