Dışişleri Bakanlığı, İstiklal Savaşı sırasında toplanan ilk TBMM’nin çıkardığı 2 Mayıs 1920 tarihli, Hariciye Vekâletine Dair Kanun’la kurulmuş olsa da, Türk diplomasi tarihinin Osmanlı dönemine dayanan köklü temelleri bulunmaktadır. 19. yüzyıla kadar Osmanlı İmparatorluğu’nun dış işleri Reis-ül Küttap tarafından idare edilmekte, Reis-ül Küttap aynı zamanda devlet yazışmalarını yapmak ve Devletin ana kayıtlarını tutmak gibi başka görevler de üstlenmekteydi. İlk Reis-ül Küttap resmen 1523 yılında atandığından, Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılının kutlanacağı 2023’de Türk diplomasisi de 500. yılını kutlamaya hazırlanıyor.

1793’te III. Selim döneminde ilk sürekli Büyükelçilik Londra’da açılmış ve Yusuf Agah Efendi ilk sürekli Osmanlı Büyükelçisi olarak atanmıştır. Avrupa ülkelerinde görev yapan Osmanlı Büyükelçileri, ikili ilişkilerin yürütülmesine ek olarak atandıkları ülkelerle ilgili bilgiler aktarmak suretiyle İmparatorluğun Batılılaşma ve reform sürecini hızlandırıcı rol oynamış, devlette modernleşmenin öncüleri olmuşlardır.

Cumhuriyet dönemi dış politikamızın temelleri Milli Mücadele yıllarında atılmıştır. 23 Nisan 1920’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının hemen ardından oluşturulan ilk Milli Hükümetle birlikte “Hariciye Vekaleti” de 2 Mayıs 1920 tarihinde resmen kurulmuş ve başına Bekir Sami Bey getirilmiştir. Son derece kısıtlı imkanlarla kurulan Hariciye Vekaleti, Milli Mücadele döneminde dış temasların artan yoğunluğuyla birlikte, tüm zorluklara rağmen özverili biçimde görev yapmış ve Lozan’a giden süreçte önemli rol oynamıştır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin 1923 yılında kuruluşundan bu yana büyük önder Atatürk’ün görüş ve ilkeleri Türk Dış Politikasının yürütülmesinde rehber olmuş, “Yurtta barış, dünyada barış” özdeyişi Türk Dış Politikasının temel hedefini oluşturmuştur. Bu doğrultuda ülkemiz, 1930’lu yıllardan itibaren aktif ve barışçı bir dış politika izleyegelmiştir.

Soğuk Savaşın bitişiyle başlayan küreselleşme, bunun beraberinde getirdiği değişim sürecinin bulunduğumuz coğrafyaya yansımaları, Türk Dış Politikası açısından çeşitli risk ve fırsatları beraberinde getirmiş ve ülkemizin bu hassas coğrafyada barış, istikrar ve refahın sağlanması yönündeki önemini ve görevlerini daha da arttırmıştır.

1924 yılında 39 dış temsilciliğe sahip olan Türkiye Cumhuriyeti, bugün yurtdışında 214 misyonla temsil edilmektedir. Bu dış misyonlarımızın 123’ü Büyükelçilik, 11’i Daimi Temsilcilik ve 80 tanesi Başkonsolosluk’tur. Dışişleri Bakanlığı halen merkezde ve dış teşkilatımızda 1992 diplomatik kariyer memurla görev yapmaktadır.

Türk hariciyesi uluslararası siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilerimizin ikili çerçevede ve çok taraflı platformlarda yürütülmesi ve daha da geliştirilmesi yönündeki çabalarını günümüzde de sürdürmekte ve başta kendi coğrafyamız olmak üzere tüm dünyada barış, istikrar ve refaha katkıda bulunmaktadır. Bugün 92. yılını kutladığımız Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün “Yurtta Sulh Cihanda Sulh” ilkesi temelinde, geniş ve yapıcı bir vizyonla ve sahip olduğu tüm imkânlardan azami surette yararlanarak, gerek ulusal çıkarlarının korunması gerek insanlığın ortak yararına katkıda bulunulması amacıyla çabalarını geçmişte olduğu gibi bundan sonra da aynı kararlılıkla sürdürmeye devam edecektir.