Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan'ın İsveç Dışişleri Bakanı Maria Malmer Stenergard ve İsveç Adalet Bakanı Gunnar Strömmer ile Ortak Basın Toplantısı, 21 Ocak 2025

DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Değerli basın mensupları, konuşmamın başında Bolu Kartalkaya’daki yangın faciasında hayatını kaybeden vatandaşlarımıza Allah’tan rahmet diliyorum, yakınlarına da sabır diliyorum.

Değerli basın mensupları, kıymetli mevkidaşım Sayın Stenergard ve İsveç Adalet Bakanı Sayın Strömmer’i bugün ülkemizde ağırlıyoruz.

Bugün aramızda aslında İçişleri Bakanımızın da olması gerekiyordu, Sayın Ali Yerlikaya’nın, fakat Bolu Kartalkaya’daki yangın faciasından dolayı kendileri orada olmak durumunda kaldılar, kendileri bugün aramızda değiller. Normalde bu mekanizmayı dörtlü olarak kendilerinin de olduğu bir formatta yapacaktık, planımızda.

Bildiğiniz gibi, Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya katılış sürecinde Türkiye bu konuda kendi güvenlik endişelerini merkeze alan bir müzakere sürecinde bulundu. Özellikle, 2022 yılında Madrid’de yapılan NATO Zirvesi’nde Sayın Cumhurbaşkanımızın İsveç ve Finlandiya liderleriyle bir araya geldiği ortamda, güvenlik konusunda bir anlayış mutabakatına ulaşıldı. Özelikle, terörle mücadelenin bu üç ülke arasında hangi esaslara dayalı yürütülmesi gerektiği konusunda bir anlayış mutabakatı oldu. Daha sonra, 2023 yılındaki Vilnius Zirvesi’nde bu anlayış mutabakatı pratikte nasıl hayata geçecek, bunun bir mutabakatına varıldı. Bu mutabakat neticesinde bir güvenlik mekanizmasının ihdas edilmesi kararlaştırılmıştı. İşte bugün, bu güvenlik mekanizmasının Bakanlar seviyesindeki ilk toplantısına Türkiye’de ev sahipliği yapıyoruz. Bu toplantıyı geçtiğimiz aylarda, aslında daha önce yapacaktık, fakat Türkiye’ye gelirken değerli mevkidaşımın ve Sayın Adalet Bakanı’nın uçakları arıza yapmış ve geri dönmek zorunda kalmışlardı. Daha sonra toplantı tarihini değiştirdik, bugün nihayet çok şükür Ankara’da bir araya geldik. Birçok kurumdan arkadaşlarımızın katılımıyla Milli İstihbarat Teşkilatı’ndan, İçişleri Bakanlığı’ndan, Jandarma Genel Komutanlığı’ndan, Emniyet Genel Müdürlüğü’nden, Adalet Bakanlığı’ndan arkadaşlarımız, İsveçli muhataplarıyla hep beraber bir araya geldik ve bugün çok verimli ve kapsamlı bir görüşme yaptık.

Değerli arkadaşlar, geçtiğimiz yıl İsveç’le diplomatik ilişkilerimizin tesisinin 100. yıl dönümünü kutlamıştık. İsveç bizim için önemli bir ortak ve müttefiktir. Bugünkü görüşmemizde iş birliğimizi güçlendirme kararlılığımızı bir kez daha teyit ettik, bu yönde atacağımız adımları ele aldık.

Ekonomik iş birliği, ikili ilişkilerimizin önemli bir boyutunu oluşturmakta. Ticaret hacmimizi önümüzdeki dönemde 5 milyar Dolara yükseltmeyi, inşallah hedefliyoruz. Bu çerçevede, geçtiğimiz Eylül ayında gerçekleştirdiğimiz Ekonomi ve Ticaret Ortak Komitesi toplantısı önemli bir fırsat teşkil etmiştir. Bu tür toplantıların ekonomik ilişkilerimize ivme kazandıracağına inanıyoruz.

Halklarımız arasındaki bağlar da giderek güçleniyor. Geçen yıl yaklaşık 400 bin İsveçli turist ülkemizi ziyaret etti. İsveç’te yaşayan Türk toplumu da ülkelerimiz arasındaki ilişkileri derinleştirmekte.

Değerli arkadaşlar, İsveç’in NATO’ya üye olmasının bilhassa güvenlik ve savunma sanayii alanlarındaki ilişkilerimizi geliştireceğine inanıyoruz. İsveç’in üyeliği NATO’ya da güç katmıştır. Güvenliğin bölünmezliği ve 360 derece güvenlik anlayışı doğrultusunda, tüm müttefiklerin birlik ve dayanışma içinde hareket etmeleri gerektiğine inanıyoruz.

Aynı zamanda, AB üyesi olan İsveç’in ülkemizin AB üyelik sürecine yönelik desteğine de güveniyoruz. AB üyeliğimizin önündeki engellerin aşılmasında ve AB ile ilişkilerimizin ilerletilmesinde İsveç’in desteğinin etkin ve görünür şekilde devam etmesini arzu ediyoruz.

Bugün gerçekleştirdiğimiz toplantıda, başta terörle mücadele olmak üzere, ikili ve uluslararası güvenlik konularında fikir alışverişinde bulunduk. İsveç’in PKK/YPG ve FETÖ’ye karşı attığı adımları ve alacağı ilave önlemleri ele aldık. İsveç heyeti, terörün her türüyle mücadele vizyonu ortaya koyan bir yol haritası sundu. Biz de değerlendirmelerimizi aktardık, görüşmelerimiz devam edecek. Bu adımların devam etmesini ve sahada yansıma bulmasını bekliyoruz.

Biz de Türkiye olarak İsveç’i terörle mücadele çabalarında desteklemeye devam edeceğiz. İsveç’in bu olumlu yaklaşımı NATO’nun terörle mücadele alanındaki kabiliyet ve gücünü artıracaktır.

Bunun yanı sıra, görüşmelerimizde savunma sanayii alanındaki iş birliğimizin de müttefiklik ruhuna uygun olarak güçlendirilmesi gerektiğini kaydettik.

Görüşmelerimizde, bölgesel ve küresel gelişmeleri de ele aldık. Suriye’deki gelişmeleri değerlendirdik. Hamas ile İsrail arasındaki ateşkesin kalıcı hale getirilmesinin önemine değindik. Rusya-Ukrayna savaşının yol açtığı risk ve tehditler konusunda değerlendirmelerimizi paylaştık.

Ayrıca, PKK terör örgütünün bölgesel güvenliği ve istikrarı bozucu faaliyetleri hakkında kapsamlı bilgi verdik.

Bugün ilkini gerçekleştirdiğimiz güvenlik mekanizması toplantısı, İsveç tarafıyla kapsamlı ve faydalı istişarelerde bulunmamıza imkan tanımıştır. Güvenlik mekanizması kapsamında önümüzdeki dönemde de düzenli aralıklarla bir araya gelmeye devam edeceğiz. Müteakip toplantıya İsveç ev sahipliği yapacak.

Bu vesileyle ülkemizi ziyaret eden değerli İsveçli Bakanlara ve heyetlerine bir kez daha teşekkür ediyorum.

İSVEÇ DIŞİŞLERİ BAKANI MARIA MALMER STENERGARD- [SİMULTANE TERCÜME]

https://www.youtube.com/live/HUL8UG1XQ-s?si=tNDi34GfAbm_CNZA&t=374

İSVEÇ ADALET BAKANI GUNNAR STRÖMMER- [SİMULTANE TERCÜME]

https://www.youtube.com/live/HUL8UG1XQ-s?si=D_j3IDB6lGE3jmAj&t=714

SORU- [SİMULTANE TERCÜME]

https://www.youtube.com/live/HUL8UG1XQ-s?si=uWjlz-o9CP-cdd4a&t=985

İSVEÇ DIŞİŞLERİ BAKANI MARIA MALMER STENERGARD- [SİMULTANE TERCÜME]

https://www.youtube.com/live/HUL8UG1XQ-s?si=9yX7g6UYivT_zVR1&t=1035

İSVEÇ ADALET BAKANI GUNNAR STRÖMMER- [SİMULTANE TERCÜME]

https://www.youtube.com/live/HUL8UG1XQ-s?si=Ra6NDgfTiwNp4FvQ&t=1090

SORU- Benim sorum İsveçli Adalet Bakanı Strömmer’e olacak. Organize suç olaylarındaki artışın İsveç’in en önemli gündem maddelerinden biri olduğu malum. Peki, siz PKK terör örgütünün bu artan organize suç olaylarındaki rolünü nasıl değerlendiriyorsunuz? Ayrıca, PKK terör örgütüne yönelik atacağınız ilave adımlar nelerdir?

İSVEÇ ADALET BAKANI GUNNAR STRÖMMER- [SİMULTANE TERCÜME]

https://www.youtube.com/live/HUL8UG1XQ-s?si=dTyB82-1suFASyd_&t=1182

SORU- Sorum Sayın Bakan Fidan’a olacak. Sayın Bakan, bildiğiniz üzere Gazze İsrail arasında ateşkes bazı ihlallerle birlikte devam ediyor. İnsani yardım konusu da dahil olmak üzere Filistin’deki gelişmelerle ilgili değerlendirmelerinizi öğrenebilir miyiz?

DIŞİŞLERİ BAKANI HAKAN FİDAN- Değerli arkadaşlar, nihayet uzunca bir zamandan sonra, maalesef 50 bin masum insanın kaybından sonra, Gazze’de bir ateşkese ulaşıldı. Bu bir nebze olsun bizim kalbimize bir ferahlık verdi. Tabii ölenlerin, katledilenlerin üzüntüsü hep bizde olacak değerli arkadaşlar.

Şimdi ateşkesin devam etmesi önemli. İfade ettiğiniz gibi yer yer İsrail tarafından ihlaller olmakta. Bugün yine can kaybıyla sonuçlanan saldırılar oldu özellikle Batı Şeria’da. Maalesef, biz Lübnan’daki ateşkesten de görüyoruz ki İsrail ateşkes yaptığı zaman yüzde yüz, harfiyen buna uymuyor. Belli ihlallerde bulunuyor. Umarız, bu ateşkes bütün bu provokasyonlara rağmen devam eder. Çünkü, özellikle savaşan taraflar bir tarafa, 2 milyon arada sıkışmış insan var kışın ortasında bu insanlar, Filistinli kardeşlerimiz, evsiz, yurtsuz, susuz, gıdasız, ilaçsız durmaktalar. Bu resmin bir an önce sona ermesi için ateşkesin bütün şartlarının hayata geçmesi şu anda bizim en büyük önceliğimiz.

İnsani yardımların kesintisiz devam etmesi bu aşamada fevkalade önemli. Şu anda hasta olan bazı kardeşlerimizin bir an önce sağlığına kavuşması, daha fazla soğuktan ve gıdasızlıktan ölümlerin olmaması için insani yardımların bir an önce yerine ulaşması gerekmekte.

Suriye’deki Esad rejiminin düşüşünden sonra arkasında Gazze’den gelen ateşkes haberi, ki Türkiye’nin de bu yönde çok ciddi çabaları olmuştur, başta Sayın Cumhurbaşkanımız olmak üzere… Bu haberler bizi bölgede gerçekten rahatlatmakta. Bölgemizin istikrara, barışa ve huzura ihtiyacı var değerli arkadaşlar. Savaşa, gözyaşına ve yıkıma değil. Dolayısıyla, hem Suriye’de hem Gazze’de yeniden yapılanmanın bir an önce başlaması gerekmekte. Bu konuda ilgili arkadaşlarımızla da konuştuk özellikle Suriye’nin yeniden yapılandırılması konusunda önümüzdeki günlerde Avrupa Birliği’nin alacağı kararlar olacak. Dolayısıyla, değerli mevkidaşımla bugün bu konuyu da gündeme getirdik. Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması ve insani ve teknik yardımların organize bir şekilde götürülmesi için uluslararası toplumun ciddi bir iş birliğine ihtiyacı var.

Buna paralel olarak, zaten ilk başından itibaren Gazze savaşı başlar başlamaz insani yardımlarımızı biz Türkiye olarak seferber etmiştik, bunu yapan birtakım uluslararası kurumlar, örgütler de vardı. Fakat, biliyorsunuz geçtiğimiz yaz Refah Sınır Kapısına da gittik, orada da gördük, yardımlarımız oraya kadar gelmişti ve oradan içeri girmiyordu. Şimdi bugün ateşkesle beraber bu yardımların içeriye girme imkanı doğdu. Yardımlarla beraber yeniden yapılanmanın da, yeniden inşanın da önemi çok büyük ve binaların çoğu resimlerden de görüyorsunuz yıkılmış durumda, imha olmuş durumda. Bunların tabii imarı ve yeniden yapılması zaman ve kaynak gerektiriyor. Bunun için uluslararası toplumun mobilize olması gerekiyor. Bu konuda daha etkin çalışacak birtakım donörler ve proje uygulama mekanizmalarının hayata geçirilmesi gerekiyor. İnşallah, yeni bir çatışma çıkmaz, biz de bundan sonraki diplomatik enerjimizi hem insani yardımların hem yeniden inşa ve imar faaliyetlerinin koordinasyonuna yoğunlaştırırız. Ben gerçekten buna yoğunlaşmak istiyorum. Geçen haftaya kadar, yoğun bir şekilde ateşkes için uğraşıyorduk Bundan sonra da yeniden imarı için inşallah uğraşmayı istiyoruz. Dolayısıyla, ateşkesin devam etmesi önemli. Hem orada rehin alınmış 2 milyon Filistinlinin hayata tutunması için önemli hem de bölgesel istikrarın devamı için önemli.

Ben tekrar bu vesileyle misafirlerimize katkıları için, bizimle beraber oldukları için ayrıca çok teşekkür ediyorum.

* Interpress deşifresidir.