Doğu Timor'un Siyasi Görünümü

Doğu Timor bağımsızlığını 20 Mayıs 2002 tarihinde kazanmıştır. Güneydoğu Asya’nın en genç ülkesi olan Doğu Timor’da bağımsızlık sonrasında BM Doğu Timor’u Destekleme Gücü (2002-2005), BM Doğu Timor Ofisi (2005-2006) ve son olarak BM Doğu Timor Entegre Misyonu (2006-2012) görev yapmıştır.

2002 Anayasasına göre Cumhurbaşkanı ve 65 sandalyeli tek kamaralı Ulusal Meclis üyeleri halk tarafından beş yıllığına seçilmektedir. Cumhurbaşkanı sembolik yetkilere sahip olup, yürütmenin başı Başbakandır.

Cumhurbaşkanı Jose Ramos Horta 2022 yılı Nisan ayında gerçekleştirilen seçimleri kazanarak 2022-2027 dönemi için ülkenin Cumhurbaşkanı olarak seçilmiştir.

Doğu Timor’da son Parlamento Seçimleri ise 21 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Seçimlerde yaklaşık 890 bin kişi sandık başına gitmiş, toplamda 17 siyasi parti Parlamentoda çoğunluğu elde edebilmek için yarışmıştır.

Parlamentodaki 65 koltuk için düzenlenen seçimlerin ardından Xanana Gusmao liderliğindeki ana muhalefet partisi Timor’un Yeniden Yapılandırılması için Ulusal Kongre Partisi (CNRT) oyların yüzde 41.6’sını alarak seçimleri kazanmıştır. 2018 yılındaki seçimleri kazanan Bağımsız Doğu Timor için Devrimci Cephe Partisi (Fretilin) ise oyların yüzde 25.7’sini almıştır.

Timor’un Yeniden Yapılandırılması için Ulusal Kongre Partisi (CNRT) ve Demokratik Parti (DP) tarafından kurulan koalisyon hükümeti 1 Temmuz 2023 tarihi itibariyle yemin ederek görevine resmen başlamıştır.

Bu vesileyle Doğu Timor tarihinin ilk Cumhurbaşkanı (2002-2007) olan Xanana Gusmao, 2023-2028 dönemi için Başbakanlık görevini Taur Matan Ruak’tan devralmıştır.