GUAM-DEKÖ (Gürcistan, Ukrayna, Azerbaycan, Moldova-Demokrasi ve Ekonomik Kalkinma Örgütü)
Uluslararasi Örgüt Künyesi

Örgütün Amaci:

GUAM Statüsü’ne göre olusumun amaci “üye ülkelerde demokrasinin, hukuk devletinin, temel insan haklari ve özgürlüklerin gelistirilmesi; sürdürülebilir kalkinma saglanmasi; bölgede istikrar ve güvenlige katkida bulunulmasi; Avrupa kurumlari ile bütünlesme ve bu baglamda ortak bir güvenlik alani yaratilmasi yönünde çalisilmasi; taraflar arasinda sosyal, ekonomik, bilimsel, ulasim ve enerji alanlarinda isbirligi yapilmasi” olarak tanimlanmistir.

Kurulus Tarihi:

2001

Merkezi:

Kiev

Genel Sekreteri:

Valeri Chechelashvili

Üye Ülkeler:

Gürcistan, Ukrayna, Azerbaycan, Moldova

Türkiye’nin Üyelik Durumu:

Türkiye “gözlemci ülke” konumundadir.

Örgütün Tarihi:

GUAM’in temelleri 1996 Mayis ayinda AKKA Taraf Devletler Konferansi çerçevesinde Viyana’da biraraya gelen Gürcistan, Ukrayna, Azerbaycan ve Moldova temsilcilerinin ülkeleri arasinda daha fazla isbirligi yapilmasi karariyla atilmistir. Bu ülkeler 10 Ekim 1997 tarihinde Strazburg’da gerçeklestirilen Avrupa Konseyi Zirvesi sirasinda GUAM Danisma Forumu’nu olusturmuslardir. Olusum, 1999 yilinda Özbekistan’in da katilimiyla GUUAM ismini almistir. Ilk GUUAM Zirvesi 2001 yilinda Yalta’da düzenlenmis ve GUUAM Sarti kabul edilmistir.

GUAM, 2003 yilinda BM Genel Kuruluna gözlemci statüsü ile katilma hakkini elde etmistir.

2005 yilinda Özbekistan olusumdan ayrilmistir ve olusumun adi GUAM olmustur.

23 Mayis 2006 tarihinde Kiev’de yapilan GUAM Zirvesi’nde, olusumun uluslararasi örgüt niteligi kazanmasi karari alinmis ve adinin “GUAM - Demokrasi ve Ekonomik Kalkinma Örgütü - GUAM-DEKÖ” (Organization for Democracy and Economic Development-ODED-GUAM) olmasi kararlastirilmistir.

Örgütün dönem baskanligi alfabetik siraya göre dönüsümlü olarak üye ülkelerce bir yillik dönemler halinde üstlenilmektedir. 2011 yilinda GUAM Dönem Baskani Moldova’dir. Örgütün iki ana organi Sekretarya ve Konseydir.

Kiev’de yerlesik Sekretarya, 21 Mayis 2007 tarihinde Ukrayna Disisleri Bakanligi nezdinde akredite olmustur. GUAM Sekretaryasi, Mayis 2007 ile Kasim 2008 arasinda Kiev Taras Sevçenko Üniversitesi’ne bagli Uluslararasi Iliskiler Enstitüsü’nün binasinda geçici olarak tahsis edilen bir odada görev yapmistir. Sekretarya, Kasim 2008’den bu yana Ukrayna tarafindan tahsis edilen binada çalismaktadir.

GUAM Sekretaryasi’nin resmi açilisi 26 Subat 2009 günü, GUAM 9. Disisleri Bakanlari Konseyi marjinda gerçeklestirilmistir.

GUAM’a üye ülkelerin parlamento temsilcilerinin olusturdugu GUAMPA’nin ilk oturumu Kiev’de 23 Eylül 2004 tarihinde gerçeklestirilmis ve bu oturumda “Kurulus Bildirgesi” ve “Usül Kurallari” kabul edilmistir. GUAMPA, 2005 ve 2009 yillarinda toplanmistir.

Türkiye’nin Örgüt’le Iliskileri:

Türkiye, GUAM Örgütü’nün çalismalarini “gözlemci ülke” olarak izlemektedir.