Güney Afrika Cumhuriyeti (GAC) demokratik değerlere dayanan anayasal düzeni
ve gelişmiş ekonomisiyle günümüzde Afrika kıtasındaki en güçlü ve
istikrarlı ülkelerden biridir. Şubat 1997’de yürürlüğe giren GAC
Anayasasında temel hak ve özgürlükler teminat altına alınmıştır.
Başkanlık sistemine dayanan parlamenter demokrasiyle yönetilen GAC'da ilk
serbest ve demokratik seçimler 1994 yılında yapılmış, ırkçı beyaz rejime
karşı mücadelenin bayraktarlığını yapan ANC (African National Congress)
seçimlerden büyük başarıyla çıkmıştır. ANC, 1999, 2004, 2009 ve 2014
yıllarında düzenlenen seçimleri tek başına hükümet kurabilecek çoğunlukla
kazanmıştır. Son olarak 8 Mayıs 2019 tarihinde yapılan seçimlerde oyların
%62,15’ini alarak yeniden iktidara gelen Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa
riyasetindeki ANC Hükümeti Mayıs 2019’da göreve başlamıştır.
Cape Town’da yerleşik Parlamento, Hükümeti denetleme görevini, Anayasanın
çizdiği sınırlar içinde yapmaktadır. Yürütme başkenti Pretorya, yargı
başkenti ise Bloemfontein’dır.
Devlet Başkanı Hükümet üyelerini atadığı gibi, aynı zamanda iktidardaki
ANC’nin (African National Congress) Genel Başkanıdır.
Parlamento, Ulusal Meclis (National Assembly) ve Ulusal Eyaletler
Konseyinden (National Council of Provinces) oluşmaktadır. Parlamento Cape
Town’dadır.
Ulusal Meclis üyeleri nispi temsil sistemine göre beş yılda bir yapılan
genel seçimlerle belirlenmektedir. Son olarak 8 Mayıs 2019 tarihinde
yapılan genel seçimler sonrasında göreve gelen Ulusal Meclis’te
milletvekili sayısı 400’dür. Meclis üyeleri, parti listelerindeki sıraya
göre nispi temsil sistemi ile seçildiklerinden, mensup oldukları parti
yönetiminin tam kontrolündedirler.
Parlamentonun diğer kanadı olan Ulusal Eyaletler Konseyi (National Council
of Provinces) dokuz eyaletin her birinin Eyalet Meclisi tarafından seçilen
10’ar kişilik heyetlerden olmak üzere, toplam 90 temsilciden oluşmaktadır.