Siyasi İlişkiler
Türk-Amerikan ilişkileri, 18. yüzyılın sonlarından itibaren, Akdeniz’deki
Türk limanlarında sürdürülen deniz ticareti yolu ile gelişmiş ve Osmanlı
Devleti ile ABD arasındaki ilk temaslar bu dönemde başlamıştır. ABD ile
Cumhuriyet Türkiye’si arasındaki diplomatik ilişki tesisi 17 Şubat 1927
tarihinde Nota teatisi yoluyla yapılmıştır. İlişkiler, özellikle II. Dünya
Savaşı’ndan sonra hızla gelişip derinleşmiştir.
ABD ile ülkemiz arasında NATO çerçevesinde uzun yıllara dayanan müttefiklik
ilişkileri mevcuttur. Bu köklü ortaklık, Avrupa-Atlantik coğrafyasının
barış ve istikrarına önemli katkılarda bulunmaktadır.
Günümüzde, ABD ile ilişkilerimiz çok boyutlu bir nitelik kazanmıştır. Son
dönemde yaşanan bölgesel ve küresel gelişmelerin de etkisiyle ABD ile
ilişkilerimizde yoğun bir temas trafiği yaşanmaktadır. ABD’yle her ne kadar
görüş ayrılıklarımız (PKK/YPG/PYD, FETÖ, yaptırımlar) devam etse de birçok
bölgesel ve küresel meselede benzer görüşlere sahip olmamız diyaloğumuzu
yoğun şekilde gerçekleştirmemize olanak sağlamaktadır.
Parlamentolararası İlişkiler
ABD Kongresinde toplam üye sayısı 80 olan Türkiye Grubu’nun
eş-başkanlıklarını Steve Cohen (D-Tennessee), Gerry Connolly (D-Virginia),
Joe Wilson (R-South Carolina) ve Amata Coleman Radewagen (C-American Samoa)
yürütmektedir. Öte yandan, 28. Dönem TBMM’de yer alan Türkiye-ABD
Parlamentolararası Dostluk Grubunun başkanlığı İzmir Milletvekili Sayın
Mehmet Muharrem Kasapoğlu (Ak Parti) tarafından deruhte edilmektedir.
Ekonomik İlişkiler
ABD ile ekonomik ve ticari ilişkilerimizin hukuki çerçevesini 1990 yılında
yürürlüğe giren Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması;
1997’de yürürlüğe giren Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması ve 2000
yılında yürürlüğe giren Ticaret ve Yatırım Çerçeve Anlaşması (TIFA) teşkil
etmektedir.
ABD’yle 2021 yılında 27,8 milyar dolar olan ikili ticaret hacmimiz 2022
yılında 32,1 milyar dolarla rekor bir düzeye ulaşmış, ülkemiz lehine 1,65
milyar dolar ticaret fazlası kaydedilmiştir. 2023 yılında ticaret hacmimiz
30,6 milyar dolar (TÜİK) olarak gerçekleşmiştir. Ülkemiz ile ABD arasındaki
ikili ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması yönünde ortak hedef
mevcuttur.
Ülkemizde ABD sermayesine sahip 2000’den fazla şirket bulunmaktadır.
Karşılıklı yatırımlar artmaya devam etmektedir.
Türk Hava Yolları (THY), ABD’de 14 noktaya İstanbul’dan doğrudan uçuş
gerçekleştirmektedir (Vaşington, New York, Los Angeles, Şikago, Houston,
Boston, San Francisco, Miami, Atlanta, Newark, Dallas, Seattle, Detroit,
Denver).
Ülkemizi 2021 yılında 363.427 ABD’li turist ziyaret etmiş; bu sayı 2022
yılında 1.015.363’e, 2023 yılındaysa 1.348.400’e yükselmiştir.