Kamboçya’yla diplomatik ilişkilerimiz 7 Kasım 1959 tarihinde tesis
edilmiştir. Ancak, 1970’li yılların ortasından itibaren Kamboçya’da yaşanan
siyasi gelişmeler sonucunda ülkenin kendisini uluslararası camiadan izole
etmesi, coğrafi uzaklık ve dış politika önceliklerindeki farklılıklar
nedeniyle ilişkilerimiz yakın geçmişe değin sınırlı kalmıştır.
Punom Pen Büyükelçiliğimizin 2013 yılında faaliyete geçmesiyle beraber
gerek ikili ilişkilerimizde gerek uluslararası platformlardaki
işbirliğimizde somut gelişmeler yaşanmaya başlamıştır.
Punom Pen Büyükelçiliğimizin resmi açılışı, dönemin Dışişleri Bakanı Sayın
Mevlüt Çavuşoğlu ve dönemin Kamboçya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı
Hor Namhong tarafından 15 Mart 2015 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
Kamboçya’nın Ankara Büyükelçiliği, Kamboçya’nın eski Ankara Büyükelçisi
Meas Kim Heng’in Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a güven
mektubunu sunmasıyla 28 Ekim 2020 tarihinde faaliyete geçmiş; resmi açılış
töreni ise 27 Şubat 2022 tarihinde dönemin Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt
Çavuşoğlu ve dönemin Kamboçya Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve
Uluslararası İşbirliği Bakanı Prak Sokhonn tarafından gerçekleştirilmiştir.
Kamboçya’nın İstanbul’da bir Fahri Konsolosluğu da bulunmaktadır. Ülkemizin
Kamboçya’da Fahri Konsolosluğu bulunmamaktadır.
2015 yılında Kamboçya’da Ulusal Meclisi ile Senato bünyesinde ayrı ayrı
Türkiye-Kamboçya Parlamentolararası Dostluk Grupları oluşturulmuştur. TBMM
bünyesinde Türkiye-Kamboçya Parlamentolararası Dostluk Grubu 6 Mart 2016
tarihinde kurulmuştur.
Ülkemizle Kamboçya arasındaki siyasi ilişkiler olumlu gündem çerçevesinde
ilerlemektedir. Eski Başbakan Hun Sen’in 2018 yılında ülkemize
gerçekleştirdiği ziyareti takiben bugüne değin çok sayıda Kamboçyalı Bakan
ve üst düzey heyetin ülkemize ziyarette bulunmuş, ülkelerimiz arası
ilişkilerin ahdi temelleri imzalanan anlaşma ve mutabakat zabıtları ile
tesis edilmiştir.
Kamboçya’dan ülkemize Dışişleri Bakanı düzeyinde son ziyaret Kamboçya
Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Uluslararası İşbirliği Bakanı Sok Chenda
Sophea’nın 27-29 Mayıs 2024 tarihlerindeki ziyareti olmuştur. Ülkemizden
Kamboçya’ya Dışişleri Bakanı düzeyinde son ziyaret ise, 3 Ağustos 2022
tarihinde, Sayın Mevlüt Çavuşoğlu tarafından ASEAN 55. Dışişleri Bakanları
Toplantısı marjında düzenlenen Türkiye-ASEAN Dördüncü Sektörel Diyalog
Ortaklığı Üçlü Toplantısı vesilesiyle gerçekleştirilmiştir.
Kamboçya’da yaklaşık olarak 350 vatandaşımız ikamet etmektedir. Ülkemizde
ise kayıtlı 43 Kamboçya vatandaşı (2023) bulunmaktadır.
Kamboçya ile ilişkilerimizde TİKA vasıtasıyla yürütülen kalkınma yardımları
ve teknik işbirliği önemli bir yer tutmaktadır. 2009-2024 yılları arasında
TİKA tarafından kalkınma alanında Kamboçya’da gerçekleştirilen proje sayısı
23’tür.
Yunus Emre Punom Pen Kültür Merkezi Punom Pen Kraliyet Üniversitesi’nin
Yabancı Diller Enstitüsü bünyesinde 8 Nisan 2023 tarihinde faaliyete
geçmiştir.
Türkiye Maarif Vakfı’nın (TMV) Kamboçya’daki faaliyetlerine yasal zemin
sağlayacak anlaşma TMV ile Kamboçya Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı
arasında 21 Eylül 2023 tarihinde Punom Pen’de imzalanmıştır. 2006-2025
yılları arasında Türkiye Burslarına hak kazanan toplam Kamboçyalı öğrenci
sayısı 109’dur.
Ticari ve Ekonomik İlişkiler:
YILLAR
|
İHRACAT
|
İTHALAT
|
HACİM
|
DENGE
|
2021
|
26.3
|
64.2
|
90.6
|
-37.9
|
2022
|
26.2
|
125.7
|
152
|
-99.5
|
2023
|
25.7
|
212.2
|
237.9
|
-186.5
|
2024/7
|
13.7
|
156.4
|
170.2
|
-142.7
|
Kaynak: TÜİK (milyon ABD Doları)
Başlıca İhraç Ürünlerimiz: Tekstil ürünleri (iplik, kumaş,
vb.), tahıl ve tahıl müstahzarları, motorlu karayolu taşıtları (yolcu
taşıtları, treyler, vb.), tıbbi ve eczacılık ürünleri, genel sanayi makine
ve ekipmanları, ham gübreler, işlenmiş deri ve köseleler, petrol ve petrol
ürünleri, şeker, metal eşyalar (varil, fıçı, vb.), uçucu yağlar, elektrik
makineleri ve aksamları
Başlıca İthal Ürünlerimiz: Giyim eşyası, ayakkabı, çanta,
bisiklet, tahıl ve tahıl müstahzarları, organik kimyasallar, tekstil
malzemeleri (iplik, kumaş, vb.) güç üretim makineleri ve ekipmanları, genel
sanayi makine ve ekipmanları (vantilatör, klima, vb.)
Türk-Kamboçya İş Konseyi, DEİK ve Kamboçya Ticaret Odası arasında 26 Şubat
2013’te imzalanan kuruluş anlaşmasıyla tesis edilmiştir.
Türkiye-Kamboçya Karma Ekonomik Komisyon (KEK) Eşbaşkanları Tarım ve Orman
Bakanımız İbrahim Yumaklı ve Kamboçya Ticaret Bakanı Cham Nimul’dur. KEK
toplantılarının ilki 10-11 Şubat 2015 tarihinde Punom Pen’de, ikincisi
17-18 Ekim 2019 tarihinde Ankara’da, üçüncü tur ise 10-12 Ocak 2023
tarihlerinde Punom Pen’de gerçekleştirilmiştir.
Ülkemiz ile Kamboçya arasında Serbest Ticaret Anlaşması bulunmamaktadır.
Kamboçya ile Tercihli Ticaret Anlaşması imzalanması hususunda istikşafi
temaslar devam etmektedir.
2018 yılında imzalanan Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması
Anlaşması 10 Haziran 2022’de, Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi
Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması ise, 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girmiştir.
Büyükelçiliğimiz nezdinde Ticaret Müşavirliği Nisan 2023 tarihinde
kurulmuştur.