24 Ekim 1964’te bağımsızlığını ilan eden Zambiya’ya 30 Mart 1968’de açılan Nairobi Büyükelçiliğimiz akredite edilmiştir. 1994’de Pretorya Büyükelçiliğimizin açılmasının ardından, bu tarihten 2011’e kadar anılan Büyükelçiliğimiz Zambiya’ya akredite olmuştur.
Türkiye-Zambiya ilişkileri 2011’de Lusaka Büyükelçiliğimizin, 2013’te Zambiya’nın Ankara Büyükelçiliğinin açılmasıyla ivme kazanmıştır. Büyükelçiliğimiz Malavi’ye ve merkezi Lusaka’da bulunan Doğu ve Güney Afrika Ortak Pazarına (COMESA) akreditedir.
Cumhurbaşkanı düzeyinde ilk ziyaret ülkemizden Zambiya’ya 28 Temmuz 2018 tarihinde gerçekleştirilmiş, iki ülke arasındaki ilişkilerin her alanda geliştirilmesine önemli katkı sağlamıştır. Ziyaret sırasında 12 temel anlaşma imzalanmış, ayrıca, DEİK tarafından Ticaret Bakanlarının başkanlığında, Türk ve Zambiyalı işadamlarının ve ilgili kuruluş temsilcilerinin katılımıyla toplantılar yapılmıştır.
Zambiya’dan ülkemize Cumhurbaşkanı (2010’da ikili düzeyde, 2011’de ve 2018’de toplantı marjında olmak üzere üç kez), Dışişleri Bakanı (2014, 2020, 2021) ve diğer Bakanlar düzeyinde resmi ziyaretler yapılmıştır.
Siyasi İstişarelerin ilki 2013’te Lusaka’da, ikincisi 2018’de Ankara’da düzenlenmiştir.
Türkiye ile Zambiya arasında bugüne kadar 25 anlaşma imzalanmıştır. İki ülke, işbirliği ilişkilerini geliştirmek üzere tarım, turizm, sağlık, eğitim, enerji, madencilik, altyapı alanlarda çalışmalar yürütmektedirler. Türkiye Zambiya’nın kalkınma gündemine katkı sunmaktadır.
Türkiye ile Zambiya arasında 2020’deki ticaret hacmi 23 Milyon ABD Doları düzeyinde olmuştur. Ülkemiz Zambiya’ya 18,5 Milyon ABD Dolarlık ihracat yaparken, Zambiya’dan 4,5 Milyon ABD Dolarlık ithalat gerçekleştirmiştir.
Türk firmalarının Zambiya’ya ihraç ettiği başlıca ürünler, hububat ve bakliyat öğütülmesi ve işlenmesi için makine ve cihazlar (değirmen makinaları), toprak, taş, cevher veya katı haldeki diğer mineral maddeler diğer makine ve cihazlar (maden makinaları, paketleme ve ambalajlama makinaları, delme ve sondaj makinalarına ait aksam ve parçalar ve sebze, meyve ve kabuklu yemişlerin hazırlanmasına mahsus sınai amaçlı makine ve cihazlardır. Zambiya’ya ihracat, lojistik açısından hem süre hem maddi bakımdan maliyetlidir.
2021 yılı ülkeden ithalatımızın yarısından fazlasını tütün ve pamuk oluşturmaktadır. İthalatımızdaki diğer ürünler ise çinko cevheri ve değerli bazı taşlardan oluşmaktadır.
Karma Ekonomik Komisyon (KEK) mekanizmasını kuran Ticari ve Ekonomik İşbirliği Anlaşması 15 Aralık 2011 tarihinde imzalanmıştır. İlk KEK toplantısı 12-13 Şubat 2020 tarihlerinde Lusaka’da gerçekleştirilmiştir. DEİK ve Zambiya Kalkınma Ajansı arasında 2016’da imzalanan anlaşmayla kurulması kararlaştırılan Türkiye-Zambiya İş Konseyi 20 Haziran 2018’de Lusaka’da ilk kez toplanmış, bu amaçla ülkeye gelen Türk firmaları ilk B2B toplantısına ev sahipliği de yapmıştır.
Ülkemiz Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı Başkanlığı (TİKA) aracılığıyla çeşitli alanlarda Zambiya’ya kalkınma yardımında bulunmaktadır.
Türk Hava Yolları Lusaka seferlerini 14 Aralık 2018 tarihinde başlatmış, ancak kovid-19 nedeniyle Mart 2020’de seferlerini aksıya almıştır.
Hükümetimiz tarafından Zambiyalı öğrencilere 1992’den bu yana Türkiye Bursu verilmektedir. Türkiye Burslarından yararlanan Zambiyalı öğrencilerin sayısı toplamda 176’ya ulaşmıştır.