Somali, 1960 yılında İngiltere ve İtalya’dan bağımsızlığını kazanmış; 1969
yılında darbeyle iktidara gelen Mohamed Siad Barre rejimi 1991 yılında
yıkılmıştır. Aşiret kavgaları ekseninde şekillenen kargaşa ortamı ülkeye
uzun süre egemen olmuş, 2012 yılına kadar Somali’de etkin bir merkezi
hükümet kurulamamıştır.
Temmuz 2012’de 20 yılı aşkın aradan sonra ilk defa Somali Parlamentosu
Mogadişu’da toplanmış, 2004 yılında kurulmuş olan Geçici Yönetim, 10 Eylül
2012 tarihinde Hasan Şeyh Mahmud’un Parlamento tarafından Cumhurbaşkanı
seçilmesiyle sona ermiştir.
Somali’de 2016 Ekim ayında başlayan ve uluslararası toplum tarafından
yakından izlenen seçim süreci, 8 Şubat 2017 tarihinde yapılan
Cumhurbaşkanlığı seçimlerini Muhammed Abdullahi Muhammed’in (Farmajo)
kazanmasıyla sonuçlanmıştır.
Ülkenin siyasi yapısı ile yasama ve yürütme organlarının oluşumu 4,5 klan
temsiline dayanmaktadır. Somali’de toplumsal yapıda Hawiye, Darod, Dir ve
Rahanweyn (Digil-Mirifle) en büyük dört (4) klanı, diğer klanlar ise 0,5’i
teşkil etmektedir.
2016 yılı sonunda iki kanatlı olarak yeniden kurulan Federal Parlamento’nun
alt kanadı olan 275 sandalyeli Millet Meclisi’nde Hawiye, Darod, Dir ve
Rahanweyn (Digil-Mirifle) 61’er sandalyeye, 0,5’i temsil eden diğer
kabileler 31 sandalyeye sahiptir.
Ülkedeki güvenlik durumu kırılganlığını korumaktadır. 2007 yılından bu yana
Somali’de faaliyet gösteren ve 2012 Ocak ayından itibaren El-Şebab’la aktif
olarak mücadele etmeye başlayan Afrika Birliği Somali Misyonu’na (AMISOM)
Kenya, Uganda, Burundi, Cibuti ve Etiyopya asker sağlamaktadır.
Somali’de federal devletin inşası süreci başta Türkiye olmak üzere
uluslararası toplumun desteğiyle sürmektedir. Uluslararası toplum,
2013-2016 yıllarında ‘New Deal-Yeni Düzen’ süreci kapsamında imzalanan
“Somali Akdi” çerçevesindeki çalışma gruplarıyla Somali’de siyasi, askeri,
ekonomik ve insan hakları alanlarındaki dönüşümü desteklemiştir.
Uluslararası toplumun 2017-2020 döneminde de Somali’ye yönelik taahhütleri
ve Somali yönetiminden beklentilerini içeren “Yeni Ortaklık Anlaşması” 11
Mayıs 2017’de İngiltere Başbakanı, Somali Cumhurbaşkanı ve BM Genel
Sekreterinin eşbaşkanlıklarında Londra’da düzenlenen yüksek düzeyli Somali
Konferansı sırasında kabul edilmiştir. Ülkemizin Başbakan düzeyinde iştirak
ettiği konferansta önümüzdeki on yıllık planlamayı içeren güvenlik sektörü
reformuna yönelik bir “Güvenlik Paktı” da kabul edilmiştir.
Somali Ulusal Ordusu’nun güçlendirilmesi, terör örgütü Eş-Şebab’la
mücadele, Anayasa reformu, kuraklık ve açlıkla mücadele, bir kişi bir oy
prensibine dayalı seçim sisteminin kurulması, işler bir federal devlet
yapısının oluşturulması Federal Hükümetin önündeki en önemli sınamalardır.