1. Türkiye Cumhuriyeti ve Filistin Devleti arasında tesis edilen Ortak
Komite’nin ilk toplantısı, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Sayın
Mevlüt Çavuşoğlu ile Filistin Devleti Dışişleri ve Yurtdışında Yaşayan
Filistinliler Bakanı Sayın Dr. Riad Malki’nin eşbaşkanlığında, “
Türkiye Cumhuriyeti ile Filistin Devleti Arasında Ortak Komite
Anlaşması
” kapsamındaki işbirliği alanlarından sorumlu Bakanların katılımıyla 25
Ekim 2018 tarihinde Ankara’da düzenlenmiştir.
2. Ortak Komite toplantısı, karşılıklı anlayış ve işbirliği içerisinde
dostane bir ortamda gerçekleştirilmiştir. Bu vesileyle, iki dost ve kardeş
ülke her alanda hâlihazırdaki yakın bağlarını daha da güçlendirme
konusundaki istek ve kararlılıklarını yinelemiştir. Bu amaçla, görüşmeler
vesilesiyle aşağıda isimleri yer alan anlaşma ve muhtıraların imzalanması
Taraflarca memnuniyetle karşılanmıştır:
- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında,
gelir üzerinden alınan vergilerde çifte vergilendirmenin ve vergi
kaçakçılığının önlenmesi Anlaşması;
- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında tarım
alanında işbirliğine ilişkin Mutabakat Muhtırası;
- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında
Güvenlik İşbirliği Anlaşması;
- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında bilgi
ve iletişim teknolojileri alanında işbirliğine ilişkin Mutabakat Muhtırası;
- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Filistin Devleti Hükümeti arasında sivil
koruma alanında işbirliğine ilişkin Mutabakat Muhtırası.
3. İki Taraf, İsrail-Filistin ihtilafının uluslararası hukuka ve BM’nin
mevcut parametrelerine uygun olarak adil, kapsayıcı ve uzun vadeli bir
çözüme kavuşturulmasının bölgesel ve uluslararası barış için bir önkoşul
olduğunu yinelemiştir. Bu çerçevede, Türkiye 1967 sınırları temel alınarak,
başkenti Doğu Kudüs olacak şekilde bağımsız, egemen ve hemhudut bir
Filistin Devleti’nin kurulması için kararlı desteğini bir kez daha teyit
etmiştir. İki Taraf, mevcut parametreleri gözardı eden herhangi bir barış
planının uluslararası toplum tarafından kesin bir şekilde reddedilmesi
gerektiğini vurgulamıştır.
4. Taraflar, Orta Doğu Barış Sürecini yeniden canlandırmaya yönelik ivedi
ihtiyacın altını çizmiş ve İsrail’in süregelen yasadışı faaliyetlerine
cevaben iki devletli çözüm üzerine oluşturulmuş parametreleri koruma
amacıyla, uluslararası topluma Filistin Devleti’ni ve başkenti olarak Doğu
Kudüs’ü tanıma çağrısında bulunmuştur.
5. İki Taraf, Kudüs’ün üç semavi din açısından önemini vurgulamış ve bu
kutsal şehrin hukuki ve tarihi karakterini ve statüsünü değiştirmeye
yönelik her türlü girişimi reddetmiştir. BM Genel Kurulu’nun Üye Devletlere
Büyükelçiliklerini işgal altındaki Kudüs şehrine taşımama çağrısında
bulunduğu 21 Aralık 2017 tarihli Kararı’nın kabulünden duydukları
minnettarlıklarını ifade etmiştir. Taraflar, Amerika Birleşik Devletleri ve
Guatemala’nın bölgeyi daha da istikrarsızlaştırarak Büyükelçiliklerini
Kudüs’e taşımalarını kınamış ve Birleşmiş Milletler tarafından, özellikle
478 (1980) sayılı Güvenlik Konseyi Kararında öngörüldüğü üzere bu hamleyi
hukuken hükümsüz ve geçersiz ilan etmiştir. Taraflar ayrıca Paraguay
Hükümeti’nin Büyükelçiliğini tekrar Tel Aviv’e taşıma kararını memnuniyetle
karşılamış ve takdir etmiştir.
6. İki Taraf, 13 Haziran 2018 tarihli BM Genel Kurulu Filistinli Sivilleri
Koruma Kararı ile sözkonusu Karar uyarınca sunulan BM Genel Sekreteri
Raporu’nun kabulünü memnuniyetle karşılamıştır. İki Taraf, uluslararası
topluma, sivillere karşı işlenen menfur eylemlerin tekrarlanmasını
engellemek ve failleri sorumlu tutmak için Filistin halkının korunmasına
ilişkin yükümlülüklerini yerine getirme çağrısında bulunmuştur.
7. İki Taraf, Filistin toprağının müsadere edilmesini, Filistinlilerin
zorla yerlerinden edilmesini ve işgal altındaki Filistin topraklarında
yasadışı yerleşim faaliyetlerinin genişletilmesini şiddetle kınamış ve
İsrail’in yerleşim siyasetini derhal ve tamamen sonlandırmasını talep
etmiştir. Taraflar, bu eylemlerin, çeşitli BM Güvenlik Konseyi kararlarında
tekrar teyit edildiği üzere, uluslararası hukukun ciddi şekilde ihlalini
teşkil ettiğini ve İsrail’in sürmekte olan işgali kuvvetlendirme niyetini
yansıttığını vurgulamıştır. İki Taraf, İsrail’in Doğu Kudüs de dâhil olmak
üzere, işgal altındaki Batı Şeria’daki yerleşim faaliyetlerinin müzakere
temelini baltaladığını ve yaşatılabilir, hemhudut ve egemen bir Filistin
devletinin kurulmasına karşı çok büyük bir tehdit ve engel oluşturduğunu
yinelemiştir.
8. Türkiye ve Filistin, Gazze Şeridi’ne ve Filistin vatandaşlarına
uygulanan insanlık dışı ablukanın insan haklarının yanısıra, uluslararası
hukukun da aleni bir biçimde ihlali olduğunu tekrar teyit etmiştir.
Taraflar, ablukanın derhal ve koşulsuz olarak kaldırılması ve Gazze
Şeridi'ne ve Gazze Şeridi’nden insani yardım, ticari mallar ve insan
akışına yönelik geçiş noktalarının açılması yönünde çağrıda bulunmuştur.
9. İki Taraf, Orta Doğu Barış Süreci'nde Filistinli mülteci sorununun
önemini kabul etmiş ve bu durumun ilgili Birleşmiş Milletler kararlarına,
özellikle de 194 (1948) sayılı Genel Kurul Kararına uygun olarak çözülmesi
gerektiğini vurgulamıştır. Taraflar, Filistinli mültecileri yasal
statülerinden mahrum etmeyi amaçlayan çabaları reddetmiştir.
10. Türkiye, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere
Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) bu zor dönemdeki çabalarını
destekleme ve ihtiyaçlarını karşılama konusunda elinden geleni yapma
kararlılığını vurgulamıştır. Taraflar, 18 Mayıs 2018'de düzenlenen
Olağanüstü İİT Zirvesi'nin İİT Sonuç Bildirisinde bahsekonu Vakıf'ın
kuruluşuna yönelik güçlü desteğini bir kez daha yinelemiştir.
11. İki Taraf, Filistin’in ulusal birliğinin Filistin’in barış sürecindeki
konumunu güçlendireceği ve Filistin davasına hizmet edeceği görüşünü
paylaşmıştır. Türkiye, Filistin birliğinin sağlanmasına yönelik çabalara
tüm desteği vermeye hazır olduğunun altını çizmiştir.
12. İki Taraf 4-5 Eylül 2018 tarihlerinde Ankara’da düzenlenen
Türkiye-Filistin Ekonomik İşbirliği Konseyi Birinci Dönem Toplantısı’nda
ortak fayda temelinde ikili ticari ve ekonomik ilişkileri güçlendirme ve
genişletmeye yönelik karşılıklı isteklerini teyit etmiştir. İki taraf,
ticaret ve ikili yatırım ilişkileri, özel sektör işbirliği, çoktaraflı
işbirliği, ekonomik ve teknik işbirliği ile tarım, madencilik, su ve
ormancılık, turizm ve kültür, bilgi ve haberleşme, ulaştırma, basın,
eğitim, çevre, gençlik ve spor alanlarında işbirliğini daha da teşvik etme
ve genişletme yönünde harekete geçme yönündeki güçlü iradelerini
yinelemiştir.
13. İki taraf enerji sektörü ve enerjiye ilişkin eğitim konusunda
işbirliğini geliştirme hususunda mutabık kalmıştır. Taraflar aynı zamanda,
enerji sektöründeki olası fırsatları değerlendirmeye tabi tutma yönündeki
istekliliklerini ifade ederek, Filistin’deki elektrik kesintilerinin
olumsuz etkileriyle başa çıkmak için işbirliği yapmaya hazır olduklarını
bildirmiştir.
14. İki taraf, Güvenlik İşbirliği Anlaşması’nda öngörüldüğü üzere,
özellikle terör, mal ve göçmen kaçakçılığı, insan ve uyuşturucu madde
ticareti olmak üzere, terör ve organize suçlarla mücadele etme ve sınıraşan
ve organize suçları engelleme ve bunlarla mücadele etme konusundaki
işbirliğini derinleştirme ve güçlendirme konusundaki kararlılıklarını teyit
etmiştir.
15. İki taraf, halklarının arasındaki sosyal ve kültürel ilişkilerin çok
iyi olduğunu ve kültür, gençlik ve spor, arşiv ve bilim alanlarındaki
ilişkilerinin hukuki altyapısının tamamlandığını vurgulamıştır.
16. Türk tarafı, eğitim, yükseköğretim, sağlık ve mesleki eğitim
alanlarında desteğini sürdürme yönündeki kararlılığını bir kez daha
yinelemiştir. İki taraf bu ilişkilerin daha da geliştirilmesi yönündeki
güçlü iradelerini ifade etmiştir.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ADINA
|
FİLİSTİN DEVLETİ
HÜKÜMETİ ADINA
|
Mevlüt ÇAVUŞOĞLU
Dışişleri Bakanı
|
Dr. Riad MALKİ
Dışişleri ve Yurtdışında Yaşayan Filistinliler Bakanı
|