Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan'ın D-8 Dışişleri Bakanları ile Basın Toplantısında Yaptığı Konuşma, 8 Haziran 2024, İstanbul Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan'ın NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı Kapsamında Basına Yaptığı Açıklama, 4 Nisan 2024, Brüksel Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan'ın Basına Yaptığı Açıklama, 10 Ocak 2024, Duşanbe Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan’ın BM 78. Genel Kurulu Kapsamında Yaptığı Basın Toplantısı, 23 Eylül 2023, New York Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan'ın Brüksel'de Yaptığı Basın Toplantısı, 6 Temmuz 2023, Brüksel Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 5 Nisan 2023, Brüksel Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basın Bilgilendirme toplantısında yaptığı konuşma, 7 Şubat 2023, Antalya Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun ABD ziyareti kapsamında Basına Yaptığı Açıklama, 18 Ocak 2023, Washington Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basınla Yılsonu Değerlendirme Toplantısı, 29 Aralık 2022, Ankara Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 26 Eylül 2022, Tokyo Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 23 Eylül 2022, New York Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Ekvator Ginesi Basınına Yaptığı Açıklama, 22 Temmuz 2020, Ekvator Ginesi Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basın Mensuplarının Sorularına Verdiği Yanıtlar, 20 Temmuz 2020, Lome Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basın Mensuplarına Yaptığı Açıklama, 5 Mayıs 2020, Ankara Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı Sonrası Yaptığı Açıklama, 2 Nisan 2020, Ankara Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basın Mensuplarına Yaptığı Açıklama, 15 Mart 2020, Ankara Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Kızılcahamam’da Basın Mensuplarına Yaptığı Açıklama, 2 Şubat 2020, Ankara Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 17 Ekim 2019, Ankara Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 27 Eylül 2019, New York Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun XI. Büyükelçiler Konferansı’nda Düzenlediği Basın Toplantısı, 8 Ağustos 2019, Ankara Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına yaptığı açıklama, 10 Temmuz 2019, Ankara Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun 18. Doha Forumu Sonrasında Basına Yaptığı Açıklama, 16 Aralık 2018, Doha Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 5 Aralık 2018, Brüksel Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 17 Ekim 2018, Ankara Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 13 Ekim 2018, Londra Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 27 Eylül 2018, New York Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 3 Ağustos 2018, Singapur Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basına Yaptığı Açıklama, 18 Haziran 2018, Antalya Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basın Toplantısı, 5 Haziran 2018, Antalya Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun Basın Toplantısı, 4 Haziran 2018, Vaşington
Dışişleri Bakanı Sayın Mevlüt Çavuşoğlu’nun ABD ziyareti kapsamında Basına Yaptığı Açıklama, 18 Ocak 2023, Washington

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- … Sedat Önal başkanlığında ABD tarafıyla kurumlar arası istişareler gerçekleştirildi ve bu mekanizmayı kurumsal hale getirmek istiyoruz ve yılda en az iki defa bakan düzeyinde toplanması teklifinde bugün bulunduk. Tabii bugünkü görüşmemizde başlangıçta da basına verdiğimiz demeçte olduğu gibi ABD ile ilişkilerimizin, ikili ilişkilerimizin tüm boyutlarını ele aldık ve diyaloğumuzu nasıl geliştirebileceğimizi de, bu yönde hangi adımları atacağımızı da bugün heyetlerimizle birlikte değerlendirme imkânı bulduk.

Tabii bir taraftan ilişkilerimiz bakımından önümüze çıkan fırsatlar var, ticaretimizi 100 milyar dolar hedefine çıkartmak için çalışmaya devam edeceğiz, her sene artıyor. Diğer taraftan fırsatları çoğaltırken tabii sınamalar karşısında da etkin bir şekilde bunları yönetmek için hangi adımları atacağız, aramızda tabi yıllardır çözülemeyen bazı konular var, bu sorunların çözümü için hangi adımları atacağız; karşılıklı tekliflerimiz oldu. Diğer taraftan, F16 modernizasyonu ve yeni F16’ların alınması konusu da gündemimizin önemli maddelerinden bir tanesiydi. Bu konuda şu anda yönetimin izlediği süreç, daha doğrusu işlettiği süreç, Kongreyle işletti süreç hakkında da bilgi aldık. Diğer taraftan tabii bölgesel konuları da kendi aramızda değerlendirdik. Ama ona geçmeden önce enerji iş birliğimizi daha da geliştirmek için dün arkadaşlarımız kendi aralarında görüştüler, mutabık kaldılar. Bugün Blinken’la yaptığımız görüşmede de mutabık kaldık ve bu konuda önümüzdeki süreçte daha fazla yoğunlaşacağız ve iş birliğimizi daha da geliştireceğiz.

F16 konusunda biraz önce söyledim, bunun sadece Türkiye için değil NATO ve ABD’nin kendisi için de önemli olduğu konusunda hemfikiriz.

Evet, gelelim şimdi bölgesel konuları da değerlendirdik. İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği sürecinde gelinen noktayı değerlendirme imkânımız oldu. Uzmanlar düzeyinde Daimi Komite Toplantısının üçüncüsü önümüzdeki süreçte yapılacak. Bugüne kadar atılan adımları biz Türkiye olarak memnuniyetle karşıladığımızı, ama daha özellikle İsveç’in yolun başında olduğunu bir kere daha söyledik. Somut adımlar beklediğimizi, yani üçlü ahitnamede ne varsa onların uygulanması gerektiğini ne fazla-ne az, bir kere daha söyledik.

Tabi terörle mücadele konusu da gündemimizdeydi, özellikle Suriye bağlamında PKK, YPG’ye verilen desteğin sonlandırılması gerektiğini söyledik. Önümüzdeki süreçte Suriye’yle ilgili yeni bir çalışma başlatma önerisi geldi. Ama biz tabii Türkiye olarak özellikle Amerika’nın geçmişte verdiği sözleri de, gerek Mümbiç yol haritası 90 günlüktü uygulanmadı, gerekse 2019 mutabakatıyla PKK-YPG unsurlarının 30 kilometre en az güneye çekilmesi konusunda bir ortak açıklamamız olmuştu Ankara’da, sonuç itibariyle burada Türkiye olarak endişelerimizi dile getirdiğimiz gibi, YPG-PKK ile olan mücadelemizde kararlılığımızı da söyledik.

İlişkilerimizi etkileyen konulardan bir tanesi, burada FETÖ mevcudiyeti biliyorsunuz. Dolayısıyla müttefiklik ruhu çerçevesinde daha iyi iş birliğine sahip olmamız lazım.

Konsolosluk konularını da değerlendirdik, özellikle vatandaşlarımıza yönelik vize uygulamaları ve gecikmeler, resmi pasaport sahiplerine yönelik bile bu gecikmeleri tekrar gündeme getirdik. En son görüşmemizden bu yana biraz iyileşme olsa da, halen diğer bazı Avrupa ülkelerine göre bazı olumlu adımlar atılsa da halen sorunun devam ettiğini kendisine bugün ilettik.

Ukrayna’daki durumu, savaşı değerlendirdik, tahıl koridorunun işlemesi, Tahıl Anlaşmasının.

Tabi genel anlamda Suriye’deki gelişmeleri de ele aldık. Doğu Akdeniz Türkiye-Yunanistan ilişkileri konusunda da görüş alışverişinde de bulunduk.

Tabi Kafkasya, Türkiye-Ermenistan, Azerbaycan-Ermenistan normalleşme süreçleri hakkında da görüş alışverişinde bulunduk. Afganistan’daki son gelişmeleri değerlendirdik ve birçok bölgesel konuda da, uluslararası konuda da görüş alışverişinde bulunma fırsatı bulduk. Daha doğrusu farklı konularda görüşlerimizin büyük oranda örtüştüğünü de görmekten memnuniyet duyduk.

Blinken’ı da Türkiye’ye davet ettim hem Antalya Diplomasi Forumu’na, hem de ziyaret için, ikili ziyaret için Türkiye’ye davet ettim, arkadaşlarımız üzerinde çalışacaklar.

Sonuç itibariyle sabah SETA Washington’un düzenlediği toplantıda kanaat önderlerinin temsilcileriyle bir araya geldik. Biraz sonra, bu basın toplantısından hemen sonra yine Büyükelçiliğimizin düzenlediği bir etkinlikte farklı kesimlerin temsilcileriyle bir araya geleceğiz. Washington bölgesinde yaşayan vatandaşlarımızla da bir araya geleceğiz ve daha sonra Houston’a doğru yola çıkacağız.

Ben burada isterseniz sözlerime son vereyim, sizlerin merak ettiğiniz konular vardır ve o sorulara da cevap vermeye çalışalım. Şimdi diğer programımız da geciktiği için sorularınızı da kısa-kısa sorarsanız ben de kısa, net cevapları vermeye çalışacağım.

Hemen başlayalım, buyurun lütfen. Kendinizi de tanıtırsanız.

SORU- … Son bir haftadır öne sürülen yeni şartlar var, iddialar, bugün de James Jeffrey, eski Büyükelçinin benzer açıklamaları var. Türkiye bu iki şartı yerine getirirse F16 konusunda Senatonun desteğini alabilecek diye. Siz bugün yapmış olduğunuz görüşmede…

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- İki şart nedir?

SORU- Şartların birisi, Suriye’deki operasyonların durdurulması. Bir diğeri de; Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliğine evet denilmesi gibi şartlar var … benzer açıklamalar yaptı. Öne sürülen yeni şartlar var mı?

Bir de, Senatodan geçmesi konusunda paketin siz ne öngörüyorsunuz, Senatör Menendez’in ısrarlı muhalefeti var, siz nasıl görüyorsunuz?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok teşekkür ediyorum.

James Jeffrey’in şu anda resmi bir görevi var mı-yok mu bilmiyorum, ama kendime adına mı konuşuyor? Bugün Suriye’deki operasyonların herhangi bir şart olarak önümüze geldiğini görmedik biz. Sabahtan beri farklı kesimlerle de bir araya geliyoruz, biraz önce gerçekleştirdiğimiz ikili görüşmede de böyle bir şart yok. Ama Finlandiya ve İsveç’in üyelik sürecinin hızlanmasının kongre üzerinde her ne kadar bu iki konunun doğrudan bağlantısı olmasa da olumlu etkisinin olacağını herkes söylüyor zaten. Biz de bu iki farklı konunun birbiriyle ilintilendirilmemesi gerektiğini söylüyoruz, birbirinden bağımsız ve kendi kulvarlarında devam eden. İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğiyle ilgili bir üçlü ahitname imzaladık ve burada hangi adımların atılacağı belli. Yine F-16 müzakerelerinde de İsveç’in üyeliği ya da Finlandiya’nın üyeliği konusunda bir ön şart hiçbir zaman resmi olarak konuşulmadı. Biz de kendi düşüncelerimizi bir kere daha bunların birbirinden farklı, bağlantıların farklı olduğunu, doğrudan bağlantısının olmadığını ve bunun da kongreye elbette Türkiye olarak biz de anlatıyoruz, anlatacağız, ama kongreye yönetimin de anlatması gerektiğini söyledik. Burada önemli olan yönetimin kararlı durup durmayacağı, yönetim kararlı durursa neticede kongrede Menendez gibi bazı üyelerin, şu anda sadece Menendez’in sesi çıkıyor, ama farklı üyeler de olabilir. Bunların engelleme, bu süreci engellemeyle ilgili adımları karşısında yönetim güçlü bir duruş sergilerse bu iş çözülür. Sonuçta burada yönetim de, başkaları da kongreye veya şuraya-buraya atmasın, ama bizim elimizi-kolumuzu bağlayacak, yani işte bir F-16 modernizasyonu ve yeni modellerin satışı var, dolayısıyla Türkiye’ye her istediğimizi de yaptıralım bu vesileyle anlayışıyla bu işler yürümez. Bu işlerin böyle yürümeyeceğini de dost da, düşman da herkes gördü, sonuçta eskisine göre daha pozitif bir atmosfer var.

Diğer konular, NATO üyelikleri konusu da kendi bulvarında ilerliyor. Daha bu ülkelerin atması gereken adımlar var. Zaten adımları biz inkâr etmiyoruz, ama yetersiz olduğunu da söylüyoruz, kendileri de bunu zaten biliyor.

SORU- Konunun devamında ön bildirimi yaptı…

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Kendinizi de tanıtırsanız.

SORU- Hüseyin … Washington Temsilcisi.

Ön bildirimi yaptı Dışişleri Bakanlığı, resmi bildirimi ne zaman yapacaklarına ilişkin bir tarih paylaştılar mı sizinle?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Yok, herhangi bir tarih paylaşmadılar. Sanırım kendi prosedürler çerçevesinde süreç ilerleyecek, ama resmi bildirim konusunda herhangi bir tarih vermediler bugün.

SORU- Menendez’in itirazı olması durumunda o engeli nasıl aşacaklarına dair stratejileri ne, var mı ya da böyle bir stratejileri?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Şimdi Menendez’in itirazı konusunda biz şu strateji izleyeceğiz diye herhangi bir şey söylemediler. Doğrusu biz de Menendez’i nasıl aşacaksınız diye sormadık. Sonuçta genel anlamda yönetimin sorumluluğu olduğu için Kongreyle sürecin nasıl işleyeceği de belli, yönetimin nasıl yapılacağı, Kongreden gelen cevaplara karşı yönetimin karşı atacağı adımlar da gayet Amerikan Anayasası ve yasalarında gayet sarih bir şekilde var.

SORU- Son bir şey daha konuyla ilgili, Menendez itiraz etti, ama Başkanın bypass etme hakkı var, böyle bir beklenti gerçekleşir mi?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Eğer kararlıyla yönetim bu konuda, samimi ve kararlıysa böyle bir adımı atar. Yani bir kişinin veya birkaç kişinin engellemesi karşısında yönetimin böylesine önemli iki müttefik arasında önemli bir anlaşmayı heba etmemesi lazım, boyun eğmemesi lazım.

SORU- Bunun için bir şey söylediler mi?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Herhangi bir şey söylemediler, yani sonuçta Menendez şöyle yaparsa biz şöyle yapacağız-böyle yapacağız diye bir şey söylemediler. Biz de Menendez şöyle yaparsa siz ne yapacaksınız diye böyle spesifik olarak böyle bir soru sormadık. Sadece yönetim burada kararlı durursa Menendez’in açıklamalarını görüyoruz, bu sorun aşılır ve bu şekilde bu işi hallederiz dedik.

SORU- Yunus Paksoy.

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜTÇ ÇAVUŞOĞLU- Emrivaki yapmadan verelim de sözleri, kavga çıkmasın sonra kendi aranızda.

Buyurun.

SORU- Siz buraya gelmeden önce bir basın toplantınızda Yunanistan-Amerika ilişkileri ve Yunanistan-Türkiye ilişkileri arasındaki farklılıktan bahsettiniz ve Amerika gibi bir ülkenin iki müttefikle olan ilişkilerinde biraz daha dengelere dikkat etmesi gerektiğinden bahsettiniz. Özellikle Kongre’deki bu dirence baktığımızda F-16 konusunda, bunun Yunanistan’la kendini açıktan onların argümanlarına doğru yaslayan ekip olarak görüyoruz, Yunan medyası…

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Kongre’deki direnç derken Menendez’in açıklamalarını mı kastediyorsunuz?

SORU- Evet, Menendez’in açıklamaları, … bunların hepsi aynı, Yunanistan’ın argümanlarıyla birlikte Türkiye’nin F-16’lara ulaşmasını engelleyen kampanyanın … olarak görünüyor. Sizin de yaptığınız açıklamaya atıfta bulunarak siz Sayın Dışişleri Bakanı Blinken’a bu rahatsızlığınızdan bahsettiğiniz mi?

Ve sizce Amerika, Yunanistan-Türkiye ikileminde adil bir yaklaşım sergiliyor mu? Üçü de NATO üyesi olan ülkeler olarak…

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Çok teşekkür ediyorum.

ABD’nin Türkiye-Yunanistan ilişiklerine ve Kıbrıs Rum Kesimi ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasındaki dengeyi onların lehine bozduğunu ilk defa bugün söylemedim, daha önceki görüşmelerimizde de Sayın Blinken’a doğrudan söyledim, açıklamalarımızda da buna vurgu yaptık. Çünkü Rum Kesimi üzerindeki kısıtlamaları, ambargoları kaldırdılar, Rum Kesimi ABD’den silah alabilecek. Kime karşı alacak? Kıbrıs Türklerine karşı, Türkiye’ye karşı. Neymiş efendim, kara para aklama konusunda daha iyi iş birliği yapmış Rum Kesimi. Öyleyse Rum Kesimine yönelik başka teşvikler verilebilir, kredi açılabilir madem konu kara parayla ilgili, temiz parayla ilgili destek verilebilir. Sonuçta bunun karşılığı silah vermek değil Kıbrıs Rum Kesimine. Bu, dengeyi bozmak demektir, yani Amerika’nın denge politikasının bozulduğunu gösteriyor. Aynı şekilde Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde her ne kadar son zamanlarda bazı açıklamalarıyla bunu dengelemeye çalışsalar da fiiliyatta bu dengenin bozulduğunu görüyoruz.

Ben sadece Menendez veya birkaç tane kişinin Türkiye’nin F-16 alımının engellenmesi yönündeki açıklamaları için söylemiyorum ya da o nedenle bunu söylemiyorum. Ama şimdi silahsızlandırılmış adaların statüsünü Yunanistan ihlal ediyor ve ABD’nin verdiği zırhlı araçlar buraya gidiyor ve ABD’nin bu konuda herhangi bir itirazı olmadı ya da gönderemezsin demedi. Yunanistan sürekli 9 tane üssün Türkiye’yi dengelemek için kurulduğunu söylemesine rağmen, ABD’den bunun tersine bunu yalanlayacak bir açıklamayı henüz daha net bir şekilde görmedik.

Yani genel anlamda bir dengenin bozulduğunu görüyoruz biz ve ABD’yi tekrar bu ilişkilerde, hem Kıbrıs’ta, hem de Türkiye-Yunanistan ilişkilerinde tekrar dengeli olması gerektiğini söylüyoruz. Ama bugün Blinken’la yaptığımız görüşmede Blinken, her iki tarafa da aynı çağrıda bulunuyoruz, her iki tarafla da eşit şekilde ilişkilerimizi sürdürüyoruz ve bu dengeyi koruyoruz diye görüşmede vurgu yaptı.

SORU- ... (Mikrofonsuz Konuşma) … Gazetesi. Biraz evvel konuşmanızın başında Blinken’la görüşmeniz sırasında F-16 sorununun çözümünde karşılıklı tekliflerimiz oldu dediniz. Bu teklifleri açar mısınız?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- F-16’nın alımında mı karşı tekliflerimiz oldu?

SORU- Evet, karşılıklı tekliflerimiz oldu…

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Hayır hayır, yanlış anlaşıldı, Suriye konusunda dedim.

SORU- O teklifleri açar mısınız?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- F-16 mı, Suriye mi, hangisini açayım?

SORU- Suriye konusunda söylediyseniz Suriye konusunda. F-16 konusunda …

Esas sorum, Yunanistan’a F-35 satılmasına karşı bir çekinceniz oldu mu, onu ifade ettiniz mi? Bu konuda nasıl bir talepte bulundunuz?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Şimdi Türkiye olarak biz tabi hangi ülke hangi ülkeye ne satıyor veya Yunanistan oradan-buradan şunu alıyor diye onların yaptığı gibi engelleme kampanyası yürüten bir ülke değiliz. Biz kendimize güvenen bir ülkeyiz, elbette F-16’ları almak isteriz, kendi savunma sanayimizi de geliştirmek için çalışıyoruz. Ama Yunanistan’ın Türkiye’nin F-16 alımına karşı başlattığı kampanyada malum Yunanistan’la ilişkilerimizin gerilmesine tekrar sebep oldu. İstanbul’daki yemekte verilen sözlerin tutulmadığını iki hafta içinde gördük. Ama sonuçta iki NATO müttefiki ülkeye yönelik biraz önce de söylediğimiz gibi Amerika’nın daha dengeli davranması gerektiğini hatırlattık. Ve Yunanistan’a verilen her desteğin Yunanistan’ın kışkırtıcı politikalarının devamı, artarak devam etmesi demek olduğu da söyledik. Yunanistan’ın son zamanlardaki provokasyonları hakkında da örnekler vererek, işte NATO misyonu çerçevesinde faaliyet içinde olan F-16’lara radar kilitlemesi gibi, S-300 gibi diğer örnekleriyle de verdik, kendilerine de bunu anlattık. Ama onun dışında, işte o ülkeye bunu verin, bu ülkeye bunu vermeyin diye Türkiye öyle kendisini de çok fazla şey yapmaz.

Diğer Suriye’yle ilgili önümüzdeki süreçte biliyorsunuz Amerika’nın bir özel temsilcisi yok, yeni özel temsilci atayarak Suriye’ye siyasi sürece Amerika’nın daha fazla önem vermesi gerekiyor. Bugüne kadar Suriye’yle ilgili kuruluşmuş mekanizmalar var, Uluslararası Suriye Destek Grubu var, artık toplanmıyor. Ilımlı muhalefeti, yani meşru muhalefeti destekleyen Fikirdaş Ülkeler Grubu vardı, artık o da toplanmıyor. Bizim Astana süreci var, o süreç sayesinde bazı adımlar atıldı, oradan da ciddi bir netice gelmiyor Anayasa Komisyonu toplantılarında olduğu gibi. Bir de, buna karşı bir küçük grup inisiyatifi başlatılmıştı ABD’nin de içinde olduğu 5 ülke, artık o da ortadan kayboldu. Yani Suriye’de bir taraftan tıkanmışlık var, bir taraftan biz işte rejimle angajmana girerek bu tıkanıklığı gidermek için çaba sarf ediyoruz, ama uluslararası toplumun bu konuda bir şeyi var, yani Batının özellikle çekingenliği var. Dolayısıyla tekrar Suriye’ye odaklanma konusunda bazı önerilerimiz oldu birlikte çalışma konusunda, onun üzerinde çalışacağız.

SORU- …

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- İşte onun üzerinde çalışacağız, sizlere bilgi vereceğiz. Ama bu konularda, Suriye’yle veya başka konularda iş birliği yapabilmek için, bugün de söylediğimiz gibi öncelikle tabi ABD’den daha önceki sözleri tutmadığı için güvenin de zedelendiğini söyledik. Yani Münbiç yol haritası vardı, 90 günde uygulanacaktı, bir önceki yönetimde olmadı. 2019 biliyorsunuz ortak açıklamamız var, PKK-YPG unsurlarının başlangıcı olarak 30 kilometre güneye doğru itilmesi, gönderilmesi, bu da tutulmadı. Şimdi o başka yönetimdi, bu başka yönetim gibi, yani o zaman onlardır gibi bir anlayış olmaz, çünkü devlete devamlılık esastır. Sonuçta biz her türlü iş birliğine varız, ama bu güvene dayalı. Bir taraftan da tabi YPG-PKK’ya verilen silah desteği var, onların da sonlandırılması gerektiğini ve bunların bize karşı kullanıldığını da bugünkü görüşmemizde söyledik.

Evet Murat Bey sabırsızlanıyor, think-tank bizi bekliyor.

Buyurun arkadaşlar.

SORU- ... (Mikrofonsuz Konuşma) … ilişkilerin gayet soğuk gideceği yönünde ortak görüşler vardı. Ancak, daha sonra …

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Büyükelçimizin görüşmesi mi Biden’la?

SORU- Evet. Türkiye’ye ihtiyacımız var gibi söz kullanmış Sayın Büyükelçimize. Bu anlamda bunun bir yansımasını görüyor musunuz Dışişleri Bakanıyla yaptığınız görüşmelerde; bu bir?

İki, bir de Rusya-Ukrayna Savaşıyla ilgili ABD’nin Türkiye’den herhangi bir talebi var mı olumlu ya da olumsuz, şunu yapalım ya da şunu yapmayalım gibi? Bu anlamda aynı zamanda Türkiye’nin ABD tarafından bir isteği var mı bu konuda? … Rusya-Ukrayna arasındaki ilişkilerin düzeltilmesi … barış masasında ortak …

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Sağ ol, çok teşekkür ediyoruz.

Şimdi hangi yönetim gelirse gelsin, Türkiye olarak biz onunla ilişkilerimizi geliştirme konusunda hep samimi adımlar attık. Her zaman karşılık bulduk mu? Hayır, karşılık bulmadık. Sonuçta Biden yönetime gelirken bazı şeyler oldu, kendisinin de daha önce verdiği mülakatlar ortaya çıktı. Ayrıca, Trump döneminde de kişisel ilişkiler iyiydi, ama Türkiye’ye yönelik yaptırımlar da o dönemde yürürlüğe girdi. Sonuç itibarıyla kişisel ilişkilerin, diyalogun iyi olması, kötü olması, devlet ilişkilerine mutlaka yansır, ama her zaman da aynı derecede yansımadığını da görüyoruz.

Diğer taraftan, Biden yönetimiyle işbaşına geldiği günden bu yana ilişkilerimizi geliştirmek için çaba sarf ediyoruz. Ve bugün İkinci Bakanlar Toplantısını gerçekleştirdiğimiz stratejik mekanizma kurma teklifi aslında Biden’dan geldi. Roma’da gerçekleştirilen ikili görüşmede kendisi Cumhurbaşkanımıza teklif etti, biz de bu teklifi kabul ettik ve ondan sonra bu mekanizmayı kurduk. Yine en son Bali’deki görüşmede de gayet Cumhurbaşkanımız ile Biden’ın görüşmesi de son derece müspetti. Her görüşmede ve açıklamada sözcülerinin de açıklamasında Türkiye’nin vazgeçilmez bir NATO müttefik olduğunu, önemli bir ortak olduğunu da söylüyorlar, ama fiiliyatta bu her zaman oluyor mu, özellikle Suriye’de PKK, YPG’ye verilen destek bakımından söylüyorum; hayır, öyle değil. Farklılıklarımız var, bizim ilişkilerimizde bugüne kadar aşamadığımız birkaç konu var, bunları siz de biliyorsunuz. Fakat bu mekanizmanın işlemesi dahil, bu F-16 konusu dahil bazı konularda yönetimin tutumuna da baktığımız zaman son derece olumlu gittiğini söyleyebilirim. Her konuda hemfikir miyiz? Hayır, ama başlangıçta söylendiği gibi Biden Yönetimi geldiği günden bu yana öyle ilişkilerimizde bir ciddi kriz de olmadı.

SORU- Rusya-Ukrayna’yla ilgili?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Rusya-Ukrayna’yla ilgili her zaman bize teşekkür ediyorlar, bugün de teşekkür ettiler. Özellikle Tahıl Anlaşması, diğer arabuluculuğunu yaptığımız esir takası dahil birçok konuda Türkiye’nin rolünden dolayı teşekkür ettiler. Tabii Ukrayna konusunda her zaman biz uluslararası platformda da tutumumuz ve düşüncelerimiz biliyorsunuz malum.

Ayrıca, önümüzdeki süreçte Tahıl Anlaşmasının sorunsuz bir şekilde uygulanması önemli, buna vurgu yapıldı. Türkiye’nin bu anlamdaki rolünün önemli olduğu da vurgulandı. Sonuç itibariyle Rusya-ABD ilişkileri bakımından herhangi bir Türkiye’ye yönelik, yani bizden herhangi bir beklentileri olmadı, bir önerileri olmadı.

SORU- Sayın Bakan, son olarak…

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Arkadaşlar, bizim gitmemiz lazım, son olarak sormayan varsa.

Buyurun.

SORU- Hoş geldiniz.

Aslında İsveç-Finlandiya bölümünde temas ettiniz, ama ben tekrar sormak istiyorum. ABD Başkanı Biden, Haziran ayında bu iki konunun, yani İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğiyle Türkiye’ye yapılan satışın ayrı konular olduğunu, burada bir problem olmayacağını söylemişti. Ama biz son dönemde, son bir-iki haftadır gelen haberlerde, mesela iki-üç gün önce … ABD’nin bu hususta İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini bir anlamda şart diye düşündüklerini beyan etmişlerdi. ABD’nin, sizin görüşmenizden çıkardığınız sonuca bakarak, ABD’nin bu konudaki resmi tavrının hala aynı şekilde olduğunu düşünüyor musunuz?

DIŞİŞLERİ BAKANI MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- Aynı olduğunu düşünüyorum, sadece İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği sürecindeki ilerlemelerin kongre üzerinde pozitif etkisi yaratacağını söylediler, söylüyorlar. Bu zaten bir sır değil elbette pozitif etkisi olur, ama bu iki konu birbirinden tamamen bağımsız konular, siyasette hiçbir şey tamamen bağımsız değil, ama bu teknik şekilde yürüyen konular. Bir tarafta memorandum var, bir tarafta müzakereler var, tamamlanmış müzakereler. Şimdi onay sürecine girdik, sonuç itibariyle biz de bu iki konunun birbirinden bağımsız olduğunu ve ikisinin bu şekilde birbirine şart olarak koşulmasının faydalı olmayacağını da ne zaman konu gündeme gelse söylüyoruz. Bugün de herhangi bir şart gibi söylenmedi, sadece olumlu etkisinin olabileceğini, ama bu ikisinin de doğrudan bağlantılı olmadığının farkında olduklarını da söylediler.

Arkadaşlar, teşekkür ediyoruz.

* Interpress deşifresidir.