TÜRKİYE-VENEZUELA İLİŞKİLERİ: ÖRNEK BİR DOSTLUK VE İŞBİRLİĞİ

Latin Amerika’daki en önemli ortaklarımız arasında yer alan ve son olarak 2020 Ağustos ayında ziyaret ettiğim Venezuela’ya yeniden gelmekten ve bu vesileyle dost Venezuela halkını bir kez daha selamlamaktan büyük memnuniyet duyuyorum.

Dışişleri Bakanı olarak atandığım günden bu yana ilişkilerimizi geliştirmeye öncelik verdiğim Latin Amerika ve Karayipler bölgesinde, büyük önem atfettiğimiz Venezuela ile, bu yıl diplomatik ilişkilerimizin tesis edilmesinin 72. yıldönümünü büyük bir mutlulukla kutluyoruz.

Türkiye ile Venezuela arasında diplomatik ilişkiler 29 Aralık 1950 tarihinde tesis edilmekle birlikte, ülkelerimiz arasındaki ilk temasların geçmişi, Osmanlı Devleti dönemine uzanmaktadır. 19. Yüzyılda, Osmanlı Devletinden Venezuela’ya göç hareketleri gerçekleşmiştir. Göç edenler taşıdıkları Osmanlı pasaportları nedeniyle “Los Turcos” olarak anılmış, barış ve kardeşlik köprüleri oluşturmuştur.

Köklü bir geçmişi bulunan ve her zaman karşılıklı saygı ve anlayış çerçevesinde ilerleyen ilişkilerimizde, 15 Temmuz 2016 gecesi de bir dönüm noktası teşkil etmiştir. Türkiye’nin demokratik kurumlarını hedef alan hain darbe girişimi ve terörist eylemlere karşı Venezuela hükümeti ve halkı, Türkiye Cumhuriyetinin anayasal ve meşru hükümetini desteklemiş ve gerçek bir dostluk örneği sergilemiştir. Demokrasi ve meşruiyetten yana açık şekilde tavır alan Venezuela’nın ortaya koyduğu bu dayanışmayı asla unutmayacağız.

Nitekim bu dönemden sonra sıklaşan karşılıklı üst düzey ziyaretler, ilişkilerimizin ivme kazanmasında, çeşitlenmesinde ve derinleşmesinde önemli rol oynamıştır. Bu bağlamda, Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın 2018 yılında Venezuela’yı ziyareti, Türkiye Cumhuriyetinden bu seviyede yapılan, tarihteki ilk ziyaret olması bakımından bir milat niteliği taşımıştır. Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan ile Cumhurbaşkanı Sayın Nicolas Maduro arasında gelişen yakın dostluk ve anlayış da ikili ilişkilerimizin gelişmesi için bizlere yön göstermektedir.

Esasen bu yakın bağlar her düzeyde geçerlidir. Nitekim yakın zamanda, kıymetli dostlarım, Venezuela Cumhurbaşkanı Başyardımcısı Delcy Rodriguez ve Dışişleri Bakanı Felix Plasencia’yı İkinci Antalya Diplomasi Forumu vesilesiyle Türkiye’de ağırlamaktan memnuniyet duyduk. Kendilerinin Venezuela adına Foruma sağladığı entelektüel ve nitelikli katkılar diplomatik ve akademik çevrelerin de ilgi ve takdirini toplamıştır.

Bu noktada tabiatıyla ekonomik ilişkilerimizde son dönemde yaşanan canlanmadan ayrıca memnuniyet duyduğumuzun da altını çizmek isterim. Ülkelerimiz arasında imzalanan Ticaret ve Ekonomik İşbirliği, Ticaretin Geliştirilmesi ve Çifte Vergilendirmeyi Önleme anlaşmaları, karşılıklı saygı ve kazan-kazan prensipleri temelinde ticaretimizin kayda değer ölçüde artmasını sağlamıştır. COVID-19 pandemisi ve Venezuela’ya uygulanan yaptırımlara rağmen, ikili ticaret hacmimiz 2021 yılında 852 milyon ABD Dolarına yükselmiştir. Ülkelerimiz arasındaki gerçek potansiyelin ise bu rakamdan çok daha fazla olduğuna inanıyoruz. Bu çerçevede, iş çevrelerini teşvik ediyor ve gerekli her türlü desteği sağlamaya çalışıyoruz.

COVID-19 pandemisi, bize, bölgeler ve toplumlar arasındaki eşitsizliklerin giderilmesinin ve toplumlar arasındaki dayanışmanın geliştirilmesinin önemini de bir kez daha göstermiştir. Türkiye de bu anlayışın bilinciyle Venezuela’ya pandeminin en zorlu günlerinde tüm gücüyle destek vermiş ve salgınla mücadele için gereken çok sayıda tıbbi cihaz yardımında bulunmuştur. Yine bu dönemde, COVID-19 hastalarının tedavi gördüğü hastaneler dahil, bazı sağlık kurumlarının onarımını ve tıbbi cihaz tedarikini üstlendik. Hiç şüphemiz yok ki, ihtiyaç olduğunda, Venezuela da aynı ilgi ve desteği Türkiye’ye karşı gösterecektir.

Kurumlarımız da, Venezuela’daki faaliyetlerini yoğun bir şekilde sürdürmektedir. Türk Hava Yolları, haftada yedi frekans uçuşla, Venezuela ile ülkemiz arasında bir köprü vazifesi görmektedir. Türkiye Maarif Vakfı, Venezuela hükümetinin de desteğiyle, Karakas’ta mevcut üç okulu ile kaliteli ve dünya standartlarında bir eğitim vermektedir. Bir yandan da, bugüne kadar 76 Venezuelalı öğrenci, Türkiye Bursları kapsamında ülkemizde yüksek öğrenim görmek üzere burs kazanmıştır. Bu öğrenciler, mezun olduklarında Türkiye’nin Venezuela’daki gönüllü elçileri olacaktır. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) Venezuela’da gerçekleştirdiği 20 kadar proje ile halklarımızın yakınlaşmasına önemli katkıda bulunmuştur. Önümüzdeki dönemde, Karakas’ta bir TİKA ülke ofisi ve Yunus Emre Türk Kültür Merkezi açılması için görüşmelerimiz devam etmektedir.

Bilgi birikimi, köklü kurumlarıyla, yetkin ve dirayetli yönetimiyle küresel satıhta her geçen gün daha etkili ve ses getiren faaliyetler yürütebilen, dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında yer alan Türkiye, bölgesel bir güç merkezi ve model alınan bir ülke konumuna yükselmiştir. Genç, dinamik, eğitimli nüfusuyla büyük bir potansiyel barındırmaktadır. Venezuela da yetişmiş insan gücü, istikrarlı kurumları, doğal kaynakları, kültür-sanat birikimi ve kozmopolit toplum yapısıyla büyük potansiyele sahiptir. Esasen birbirini tamamlayan bu nitelikler, bizlere bir gelecek vizyonu da sunmaktadır.

Venezuela’nın, tüm zorluklara rağmen, ekonomik gelişimini gönülden kutluyorum. Türkiye, iktidar ve muhalefet arasındaki diyalog sürecine, geçmişte olduğu gibi, önümüzdeki dönemde de yapıcı ve yaratıcı katkılar vermeye devam edecektir.

Türkiye, tek taraflı yaptırım ve zorlayıcı tedbirlere, her türlü anti-demokratik yönetim değişikliğine, darbe girişimlerine ve dış müdahalelere karşıdır. Venezuela halkının demokratik bilincine güveniyor, Venezuela’nın geleceğini yalnızca Venezuelalıların belirlemesi gerektiğini düşünüyoruz. Dost Venezuela’nın yanında durmaya devam edeceğiz.

Neticede, köklü Türk-Venezuela ilişkileri, bugün karşılıklı saygı ve anlayış çerçevesinde örnek bir dostluk sergilemekte ve her alanda attığımız sağlam işbirliği temelleri üzerinde yükselerek geleceğe de emin adımlarla ilerlemektedir.